Το υπουργείο Πολιτισμού (ΥΠΠΟΑ) «ακουμπά» με ενδιαφέρον την καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς, σε μια προσπάθεια να διατηρήσει ζωντανή τη φυσιογνωμία και την ιστορική μνήμη και παράλληλα, να την προστατέψει από πιθανές αλλοιώσεις που πηγάζουν από το σύγχρονο τρόπο ζωής.
Έτσι, το ΥΠΠΟΑ αποφάσισε να καταγράψει αρχικά τις ανάγκες και τις δυνατότητες της Άνω και Κάτω Πόλης. Ακολούθως θα συστηματοποιηθούν και θα ιεραρχηθούν -σε βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα- οι στόχοι και οι δράσεις για την ολοκληρωμένη προστασία, συντήρηση, αποκατάσταση και ανάδειξή τους.
Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ενέκρινε τις βασικές αρχές για την κατάρτιση ενός διαχειριστικού σχεδίου (Master Plan), το οποίο αφού λάβει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες των δύο μνημειακών συνόλων (που συγκροτούν την Άνω και την Κάτω Πόλη), αλλά και το πολιτιστικό και φυσικό τους περιβάλλον, θα δημιουργήσει το πλαίσιο για μια ολοκληρωμένη διαχείριση του σημαντικού αυτού αρχαιολογικού χώρου.
Ο κεντρικός αυτός σχεδιασμός θα περιλάβει ιεράρχηση και χρονικό προγραμματισμό των επεμβάσεων/ δράσεων στα μνημεία της Άνω και Κάτω Πόλης Μονεμβασιάς. Επίσης, καθορισμό χρήσεων στον ενεργό οικισμό της Κάτω Πόλης Μονεμβασιάς, με σκοπό τη διαφύλαξη του μνημειακού του χαρακτήρα. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρξει αναβάθμιση των παρεχόμενων -στους πολίτες υπηρεσιών με εκπαιδευτικό, τουριστικό αλλά και ερευνητικό χαρακτήρα. Η αύξηση της επισκεψιμότητας της Καστροπολιτείας της Μονεμβασίας πρέπει να γίνει με βιώσιμο τρόπο.
Άνω Πόλη
Στην Άνω Πόλη σύμφωνα πάντοτε με την εισήγηση που παρουσιάστηκε στο ΚΑΣ, οι επεμβάσεις θα είναι:
– Συντήρηση και διαρκής προστασία των μνημείων (στερέωση, συντήρηση, άρση επικινδυνοτήτων, κ.ά.)
– Εργασίες αποκάλυψης ερειπίων και πολεοδομικού ιστού σε περιοχές με επιχώσεις και καταρρεύσεις κτηρίων (αποψιλώσεις, καθαρισμοί, αποχωματώσεις, ανασκαφές, ηλεκτρονικές διασκοπήσεις, διευθετήσεις, καθαιρέσεις κονιαμάτων, κτλ).
– Αποκατάσταση και αξιοποίηση των σωζόμενων κελυφών, λαμβάνοντας υπόψη το ποσοστό διατήρησής τους και τις αξίες που εμπεριέχουν.
– Οργάνωση αρχαιολογικού χώρου – υποδομές κοινωφελών δικτύων (ύδρευση, ηλεκτρική ενέργεια, πυρασφάλεια, κ.ά.), υποδομές και εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης κοινού (WC, πωλητήριο, κ.ά.), υποδομές για εμποδιζόμενα άτομα και ΑΜΕΑ σε σχέση και με την υπό εκπόνηση ειδική μελέτη για την εγκατάσταση αναβατορίου, δίκτυο σχετικών διαδρομών, κλπ.
– Καθορισμός ήπιων πολιτιστικών χρήσεων σε επιλεγμένα μνημεία, συμβατών με το χαρακτήρα και την ιστορικότητά τους.
– Ανάδειξη των μνημείων της Άνω Πόλης Μονεμβασιάς με χρήση ψηφιακής τεχνολογίας (ψηφιακά μέσα, διαδραστικές εφαρμογές, κ.α.).
Κάτω Πόλη
Στον ενεργό οικισμό της Κάτω Πόλης Μονεμβασίας θα γίνουν:
– Συστηματική Καταγραφή υφιστάμενων χρήσεων γης [κατοικία (κύρια και δευτερεύουσα), ξενώνας (αυτοτελής ενοικιαζόμενη οικία και ξενοδοχειακό συγκρότημα), κατάστημα αναψυχής, κατάστημα εμπορικό, γραφείο, πολιτιστική χρήση, εκκλησιαστική χρήση, κ.ά.].
– Εκπόνηση ειδικής μελέτης χρήσεων γης (χωρική διαχείριση και πρόταση συμβατών χρήσεων με τον χαρακτήρα της Κάτω Πόλης Μονεμβασιάς ως ενός ενεργού οικισμού με μεγάλη ιστορική και αρχαιολογική αξία που αποτελεί παράλληλα και δημοφιλή τουριστικό προορισμό) με στόχο ταυτόχρονα την προστασία, ανάδειξη και αειφορική ανάπτυξη του μνημειακού συνόλου της Κάτω Πόλης Μονεμβασιάς.
– Αναβάθμιση – εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων δικτύων υποδομών (ύδρευση, αποχέτευση, ΔΕΗ, πυρόσβεση, κ.α.) και εγκατάσταση νέων υποδομών (υποδομές για εμποδιζόμενα άτομα και ΑΜΕΑ, εγκατάσταση δικτύου καλωδιακής τηλεόρασης, κ.ά.).
– Διαχείριση δημόσιου και κοινόχρηστου χώρου [ενιαίος σχεδιασμός αστικού εξοπλισμού (προθήκες, κάδοι, σκίαστρα, κ.ά), διευθέτηση κυκλοφορίας και στάθμευσης οχημάτων, σχεδιασμός φωτισμού (λειτουργικού και ανάδειξης), αναβάθμιση-ενημέρωση δικτύου σήμανσης – πληροφόρησης επισκεπτών, δημιουργία δικτύου πολιτιστικών διαδρομών.
– Αποκατάσταση, συντήρηση, αξιοποίηση του κτηριακού δυναμικού, λαμβάνοντας υπόψη τις επικινδυνότητες και τις αξίες που εμπεριέχουν.
– Ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση του τοπικού πληθυσμού, και των τοπικών παραγωγικών φορέων.
– Ένταξη αρχαιολογικού χώρου σε ευρύτερο δίκτυο πολιτιστικών διαδρομών ΠΕ Λακωνίας, ανάδειξη με χρήση ψηφιακής τεχνολογίας.
