Μετά τον Γιάννη Γκιόλα, ερώτηση προς τους υπουργούς Πολιτισμού και Περιβάλλοντος και Ενέργειας για ιστορικά κτήρια του Άργους που βρίσκονται υπό κατάρρευση υπέβαλε και ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης Κυριάκος Βελόπουλος.
Αφορμή για τις ερωτήσεις που γίνονται στη Βουλή για το συγκεκριμένο θέμα αποτέλεσε το ρεπορτάζ του anagnostis αναφορικά με την κατάντια στην οποία έχει περιέλθει η οικεία του στρατηγού Δημητρίου Τσώκρη στην οδό Καρατζά, και που φυσικά δεν είναι το μόνο οικόπεδο που αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα.
Η ερώτηση Βελόπουλου
Όπως αναφέρεται στην ερώτηση Βελόπουλου:
«Ιστορικά κτήρια του Άργους κινδυνεύουν με κατάρρευση, εξ’ αιτίας της κρατικής απαξίωσης και της γραφειοκρατίας»
Κυρία και κύριε Υπουργοί,
Σύμφωνα με ενημέρωση από κατοίκους της τοπικής κοινωνίας του Άργους και σύμφωνα με αναρτήσεις σε τοπικές ιστοσελίδες του Διαδικτύου, τέσσερα ιστορικά κτήρια του Άργους, χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα, έχουν αφεθεί στην απαξίωση και αντιμετωπίζονται με αδιαφορία από τους υπηρεσιακά αρμόδιους, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν ακόμη και με κατάρρευση.
Πρόκειται, αφενός, για το διατηρητέο επί της οδού Γούναρη 15, φερόμενο ως οικία του στρατηγού Μακρυγιάννη, και αφετέρου, για το διατηρητέο κτήριο της οικογενείας Βλάσση, στην Πλατεία της Αγίας Αικατερίνης. Επιπροσθέτως, γίνεται λόγος και για την κηρυγμένη ως ιστορικό μνημείο, οικία του οπλαρχηγού Δημήτρη Τσώκρη, στην οδό Καρατζά 6 και στην επίσης χαρακτηρισμένη ως έργο τέχνης, οικία του Σπυρίδωνα Τρικούπη.
Παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες προβεβλημένων επιστημόνων, ανθρώπων των τεχνών και του πολιτισμού, καθώς και πολιτών του Άργους για την διάσωση των ως άνω διατηρητέων κτηρίων, εν τούτοις, οι αρμόδιοι δείχνουν να μεταθέτουν τις ευθύνες συντήρησης και αποκατάστασης στους φερόμενους ως ιδιοκτήτες των εν λόγω κτηρίων, υπενθυμίζοντάς τους, ακόμη και την δυνατότητα που έχουν να απευθύνονται για χρηματοδότηση σε Τραπεζικά Ιδρύματα και στις αρμόδιες υπηρεσίες της Κεντρικής Διοίκησης.
Το Υπουργείο σας αφήνει απλώς ένα «παράθυρο» να συνδράμει τους αρμόδιους φορείς σε ό,τι αφορά στο έργο αποκατάστασης και ανάδειξης των εν λόγω κτηρίων, εφόσον κατατεθούν οι αναγκαίες μελέτες, ενώ το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας παραπέμπει αορίστως την δυνατότητα χρηματοδότησης για την διάσωση και αποκατάσταση των κτηρίων στον μέλλοντα προγραμματισμό του «ΕΣΠΑ 2021 – 2027».
Γίνεται απόλυτα κατανοητό ότι, από τη μια, η κρατική αδράνεια και γραφειοκρατία δεν βοηθούν στην επίσπευση διαδικασιών άμεσης αποκατάστασης και διάσωσης των ανωτέρω κτηρίων, και από την άλλη, ο χρόνος είναι αμείλικτα φθοροποιός για τα συγκεκριμένα κτήρια.
Επομένως, κρίνεται απολύτως απαραίτητη η άμεση συνδρομή της Πολιτείας στην αποκατάσταση, διάσωση και προβολή των παραπάνω ιστορικών κτηρίων της πόλης του Άργους, ως ενέργεια σεβασμού στην ιστορία και στον πολιτισμό της πόλης.
Είναι επιβεβλημένο, ιστορικά μνημεία να μην παραμελούνται, αλλά τουναντίον, να αποκαθίστανται, να προβάλλονται και να αποδίδονται στην πόλη και στην κοινωνία της, καταδεικνύοντας, έτσι, το πλούσιο και ένδοξο παρελθόν της.
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω, ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
- Σε ποιες ενέργειες προτίθεσθε να προβείτε, προκειμένου να αποτρέψετε την κατάρρευση, να αποκαταστήσετε αλλά και να αναδείξετε τα ως άνω τέσσερα ιστορικά κτήρια του Άργους;
- Προτίθεσθε να προβείτε άμεσα στις κατάλληλες ενέργειες με σκοπό να υπερκεραστεί η σχετική γραφειοκρατία, ώστε να υπάρξει συνεργασία και συνεννόηση μεταξύ των αρμόδια εμπλεκόμενων τοπικών φορέων αλλά και των αρμόδιων φορέων της κεντρικής κυβέρνησης, αναφορικά με την διάσωση, την συντήρηση και την ανάδειξη των ανωτέρω ιστορικών κτηρίων του Άργους;
- Για ποιους λόγους αγνοείτε, επί τόσον καιρό, τις αγωνιώδεις προσπάθειες επιστημόνων, ανθρώπων των Τεχνών και του Πολιτισμού, καθώς και πολιτών του Άργους, προκειμένου για την λήψη πρωτοβουλιών από όλους τους αρμόδιους τοπικούς και μη φορείς προς διάσωση των ανωτέρω κτηρίων;
Το τελευταίο ρεπορτάζ του anagnostis
Σε εστίες μόλυνσης, επικίνδυνες για την υγεία, έχουν μετατραπεί εδώ και πολλά χρόνια εγκαταλελειμμένα ετοιμόρροπα σπίτια και οικόπεδα στο Άργος, προκαλώντας την αγανάκτηση των περίοικων που είναι υποχρεωμένοι να ζουν παρέα με ποντίκια και κατσαρίδες, τα οποία βρίσκουν φωλιά στα χαλάσματα και από εκεί εξορμούν στις γειτονιές.
Μια τέτοια περίπτωση είναι η πάλαι ποτέ οικία του Στρατηγού Δημητρίου Τσώκρη επί της οδού Καρατζά 6, η οποία χαρακτηρίσθηκε διατηρητέα με το Προεδρικό Διάταγμα του 1982.
Η κατάσταση στο χώρο όσο πάει και χειροτερεύει. Οι κάτοικοι της Ηρακλέους, της Καρατζά και των γύρω δρόμων απευθύνουν συνεχείς εκκλήσεις προς τον Δήμο Άργους – Μυκηνών στον οποίο ανήκει το οικόπεδο, για να δώσει λύση στο πρόβλημα. Ο τομέας καθαριότητας του Δήμου τους λέει εδώ και ένα χρόνο ότι θα το τακτοποιήσει, όμως κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να έχει συμβεί.
Το φωτορεπορτάζ του anagnostis είναι αδιάψευστος μάρτυρας της άθλιας κατάστασης στην οποία συνεχίζει να βρίσκεται εδώ και πολλά χρόνια το ιστορικό κτήριο, αλλά κυρίως του ότι αποτελεί μία υγειονομική βόμβα για τη γειτονιά.
Άργος: Η «Βεργίνα της Καποδιστριακής Εποχής»
Δεν είναι λίγα τα αντιπροσωπευτικά κτίρια της Καποδιστριακής Εποχής που ακόμα διατηρούνται στο Άργος. Ο Καποδίστριας δημιουργεί το συγκρότημα του μετέπειτα Δημαρχείου της πόλης και το Α’ Δημοτικό Σχολείο, ενώ τότε αναστηλώνεται ο μετέπειτα ναός του Αγίου Κωνσταντίνου και χρησιμοποιείται ως στρατιωτικό νοσοκομείο. Κτίζεται ο ναός του Αγίου Σπυρίδωνα με χρηματοδότηση του Ρώσσου πρεσβευτή Κόμη Βούλγαρη. Ταυτόχρονα αναδιαμορφώνεται το μεγάλο κτίριο του Μπεζεστενιού και Ταχυδρομείου και μετατρέπεται στον πρώτο Στρατώνα Ιππικού του Ελληνικού κράτους.
Παράλληλα, επιφανείς πολιτικοί και στρατιωτικοί, που αγωνίστηκαν κατά την Ελληνική Επανάσταση, χτίζουν σπίτια στο Άργος. Χαρακτηριστικά είναι τα σπίτια του Σπυρίδωνα Τρικούπη, του Δημητρίου Καλλέργη, του Δημητρίου Τσώκρη και του Τόμας Γκόρντον. Στελέχη μεγάλων οικογενειών της πόλης (Περρούκας, Βλάσσης και άλλοι) είχαν ήδη κτίσει δικά τους σπίτια, ενώ στην πόλη ακόμα υπάρχουν πυρήνες με κτίρια του 18ου αιώνα. Ο Μακρυγιάννης, στο διατηρητέο σπίτι που σήμερα καταρρέει, αρχίζει να γράφει τα Απομνημονεύματά του το 1829.
Σήμερα βρισκόμαστε στην παράλογη κατάσταση ο Άγιος Κωνσταντίνος και τα σπίτια των Τσώκρη, Βλάσση και Μακρυγιάννη να χρειάζονται επειγόντως επισκευές. Το σπίτι του Τσώκρη αγοράστηκε από το Δήμο Άργους – Μυκηνών με χρήματα του Υπουργείου Περιβάλλοντος το 2013. Επίσης υπάρχει μία σχεδόν ολοκληρωμένη μελέτη για αναστήλωση του σπιτιού του Μακρυγιάννη.
Το σπίτι του Τσώκρη
Η Οικία του Στρατηγού Δημητρίου Τσώκρη, όπως προείπαμε, χαρακτηρίσθηκε διατηρητέα με το Προεδρικό Διάταγμα του 1982, αλλά προηγουμένως διατηρητέο μνημείο με την απόφαση του τότε αρμοδίου Υπουργείου Παιδείας 307/9.9.1965 (ΦΕΚ 605, Β’, 16.9.1965). Προ της κηρύξεώς της πωλήθηκαν από τους τότε ιδιοκτήτες τμήματα του κήπου της εμπρός από την πρόσοψη και πίσω από το οπίσθιο τμήμα της. Η τότε κήρυξη δεν συμπεριέλαβε τον περιβάλλοντα χώρο με αποτέλεσμα να οικοδομηθούν άσχημα στην όψη κτίρια (το τελευταίο στην δεκαετία του 1970) τα οποία έχουν εγκλωβίσει εν μέρει το κτίριο.
Σύμφωνα με την μαρτυρία του ιστορικού Δ. Βαρδουνιώτη αλλά και με έγγραφα από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους το κτίριο οικοδομήθηκε το 1828 με αρχιτέκτονα τον Θ. Βαλλιάνο, στενό συνεργάτη του Καποδίστρια. Επίσης υπήρχαν ορισμένα κινητά αρχαία (κορμός μικρού αγάλματος, αρχιτεκτονικά μέλη κλπ.) ενώ εξακολουθούν να είναι εντοιχισμένα σημαντικά αρχαία, όπως μια μεγάλη λίθινη επιτύμβια στήλη με ανάγλυφη παράσταση γυναικείας μορφής και μικρού αγοριού, γνωστή ως «Τελέσιλλα». Στην οικία αυτή σωζόταν το γραφείο του Καποδίστρια ο οποίος φιλοξενείτο εκεί κάθε φορά που μετέβαινε στο Άργος.
Το σπίτι του Τσώκρη μνημονεύεται ως σπουδαίο αρχιτεκτόνημα από τον Μπορύ ντε Σαιν Βενσαν και άλλα μέλη της Γαλλικής Επιστημονικής Αποστολής στο Μωριά από το 1829. Για το σπίτι αυτό σημαντικό είναι το άρθρο της αρχαιολόγου Σέμνης Καρούζου στην εφημερίδα «Ελευθερία». Όψεις από το εσωτερικό της οικίας έχουν διασωθεί σε πίνακες της Ντιάνας Αντωνακάτου και στο έργο της «Αργολίδα», ενώ ο Π. Ξηνταρόπουλος έχει δημοσιεύσει φωτογραφίες στο έργο του «Η αρχιτεκτονική της κατοικίας στο Άργος το 19ο αιώνα».
