Οι χαράξεις των φυτών μέσα στα διαμορφωμένα παρτέρια στο Πάρκο Κολοκοτρώνη στο Ναύπλιο, σύμφωνα με την μελέτη που εγκρίθηκε ομόφωνα από το δημοτικό συμβούλιο – μετά από μεγάλες καθυστερήσεις και διαφωνίες που κράτησαν χρόνια– και δημιούργησαν αναταράξεις στην ήσυχη πόλη, ακολουθούν τη λογική των παλιών χαράξεων, ακολουθούν τις αρχές της συμμετρίας αλλά όχι με αυστηρό τρόπο και τέλος ενοποιούν και ομαδοποιούν την υφιστάμενη βλάστηση.
Η Τεχνική Έκθεση της Φυτοτεχνικής Μελέτης που υπογράφεται από την Γεωπόνο – Αρχιτέκτονα τοπίου κα Σταυρούλα Κατσογιάννη, αναφέρει στην Περιγραφή της Πρότασης ότι οι καμπύλες γραμμές εμπνεύστηκαν από το φωτογραφικό υλικό της πρώτης διαμόρφωσης του πάρκου αλλά και από το πρώτο εθνόσημο της δημιουργίας του ελληνικού κράτους.
Γύρω από τον ανδριάντα του Κολοκοτρώνη φυτεύονται μυρτιές, ακολουθούν τριανταφυλλιές οι οποίες οριοθετούνται με μπορντούρα πυξάρι και στις 4 γωνίες φυτεύονται μπάλες πυξάρι. Στόχος είναι το παρτέρι να είναι ισορροπημένο και να εμφανίζει καλή εικόνα ακόμα και το χειμώνα που οι τριανταφυλλιές δεν είναι ανθισμένες.
Γύρω από την κεντρική αροκάρια αναβιώνει ο ανθώνας με τεχνοτροπία carpet bedding, σε σχήμα λουλουδιού με τα πέταλα του. Ο ανθώνας σχηματίζεται από Αλτερνάνθηρα και βότσαλο. Στα ημικυκλικά παρτέρια που πλαισιώνουν το παρτέρι της αροκάριας, διαμορφώνεται ανθώνας με έντονη ανθοφορία για περίπου 7-8 μήνες (άνοιξη- καλοκαίρι φθινόπωρο).
Σα δύο ημικυκλικά παρτέρια, βόρεια (παρτέρι με ευκάλυπτο) και νότια (παρτέρι χουρμαδιάς) αναδεικνύονται τα δύο μεγάλα φυτά και εδαφοκαλύπτονται με χαμηλή βλάστηση και ανθόφυτα.
Στα δύο βορινά παρτέρια πάνω από τον ανδριάντα του Κολοκοτώνη και στα δύο νότια του ανθώνα της αροκάριας, χαράσονται περιμετρικά καμπύλες που φυτεύονται με ανθόφυτα, ενώ ο υπόλοιπος χώρος καλύπτεται από χλοοτάπητα.
Στα δύο μεσαία παρτέρια μπορντούρες με αγγελικές, σε καμπύλα σχήματα, απομονώνουν τις γιακαράντες και ανθόφυτα φυτεύονται στην όψη τους και περιμετρικά.
Τα είδη των νέων δέντρων που φυτεύονται είναι είδη που ήδη υπάρχουν ή υπήρχαν στο πάρκο, σε μια προσπάθεια ομαλοποίησης των υφιστάμενων αποσπασματικών φυτεύσεων. Στα σημεία που το ριζικό σύστημα των δέντρων είναι υπερυψωμένο τοποθετείται βότσαλο.
Τα φυτικά είδη επαναλαμβάνονται σε διαφορετικά σημεία του πάρκου για να εξυπηρετήσουν την ενότητα του χώρου. Δέντρα φοινίκων αποφεύχθηκε να φυτευτούν, λόγω προβλημάτων προσβολής τους από έντομα, με μόνη εξαίρεση τα υφιστάμενα φοινικοειδή που μεταφυτεύονται σε ηλιαζόμενες θέσεις και ένα Φοίνικα του Θεόφραστου.
Επαναφυτεύονται φυτά που προυπήρχαν στο πάρκο όπως, Πλουμέριες, Μπρουγμάνια, Αλτερνάνθηρα, Κέστρα, Λαντάνες, Ίριδες, Στρελίτσιες, Βιόλες, Κάρδαμο κλπ.
Τα φυτά στις ηλιαζόμενες θέσεις έχουν μεικτό χαρακτήρα (μεσογειακό – τροπικό), ενώ στις πιο σκιερές θέσεις, τροπικό χαρακτήρα.
Ιστορικά στοιχεία
Η περιοχή που βρίσκεται το πάρκο Κολοκοτρώνη, κατά την περίοδο της απελευθέρωσης από την Τουρκοκρατία, βρισκόταν εκτός των τειχών της, τότε πόλεως του Ναυπλίου. Η επιφάνεια του πάρκου δεν ήταν επίπεδη, καθώς στην όχθη της ανατολικής τάφρου υφίσταντο ένα μεγάλο ανάχωμα και η στάθμη της θάλασσας έφτανε έως την σημερινή οδό Σιδηράς Μεραρχίας.
Από το έτος 1865 και έπειτα αρχίζει να αλλάζει η φυσιογνωμία της πόλης του Ναυπλίου, διότι ξεκινά σταδιακά η κατεδάφιση των τειχών. Προοδευτικά, επιχωματώνεται και η τάφρος, όμως τα ανατολικά τείχη παραμένουν στη θέση τους μέχρι το έτος 1895 οπότε και κατεδαφίζονται με έγκριση του Χαριλάου Τρικούπη. Μετά την κατεδάφιση των τειχών και των πραγματοποιηθεισών επιχώσεων διαμορφώνεται σταδιακά η περιοχή βόρεια του πάρκου.
Το έτος 1877 μετά από πρόταση του τότε Δημάρχου Ναυπλίου Επαμεινώντα Κωτσονόπουλου, αποφασίστηκε η δημιουργία ενός έφιππου ανδριάντα του Κολοκοτρώνη.
Ο ανδριάντας ολοκληρώνεται από τον γλύπτη Λάζαρο Σώχο το έτος 1895 και τοποθετείται καθ’ υπόδειξη του Αντιβασιλέα Διαδόχου Κωνσταντίνου στη θέση που βρίσκεται μέχρι και σήμερα, με τα εγκαίνια να πραγματοποιούνται στις 23 Απριλίου 1901.
Τότε, πλέον, έχει ολοκληρωθεί εν γένει και η διαμόρφωση της πλατείας Κολοκοτρώνη – ακόμα , τότε δεν έχει χαρακτηριστεί ως πάρκο- με φυτεύσεις δέντρων περιμετρικά και νότια και με φύτευση ανθόκηπου, καθώς και με την τοποθέτηση δώδεκα φανών ασετιλίνης.
Το έτος 1901 διαμορφώνεται πολεοδομικά ο χώρος του πάρκου με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την επέκταση του σχεδίου της πόλης ανατολικά και βόρεια του πάρκου, όπως δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 187/1-9-1901.
Ωστόσο τα χρόνια που ακολουθούν, η τότε πλατεία Κολοκοτρώνη εγκαταλείπεται και υποβαθμίζεται. Το έτος 1930 και εν όψει των εορτασμών για την εκατονταετηρίδα στο Ναύπλιο ξεκινούν και εργασίες για την αναβάθμισή της. Το έργο ανατίθεται σε εργολάβο, ενώ φτάνει στο Ναύπλιο, με πρωτοβουλία του τότε Δημάρχου Κ. Κόκκινου, ο ανθοπώλης των Αθηνών κ. Φλεριανός για να εισηγηθεί τον τρόπο φύτευσης της πλατείας.
Συγκεκριμένα, τον Αύγουστο του 1930 ξεκινούν οι φυτεύσεις, τοποθετούνται παγκάκια, νέοι στύλοι φωτισμού και ανεγείρεται η ξύλινη παράγκα «Μανιταρά» ενώ παράλληλα κατεδαφίζεται ό,τι έχει απομείνει από τον προμαχώνα Dolfin και συνεπεία των ανωτέρω διαμορφώνεται τοπογραφικά η περιοχή του πάρκου όπως την γνωρίζουμε σήμερα. Έκτοτε, το πάρκο αποκτά ξανά ζωή, εκεί χτυπά η καρδιά της πόλης, αποτελεί σημείο αναφοράς για τους Ναυπλιώτες.
Στοιχεία πρώτης διαμόρφωσης του πάρκου
Μετά την απελευθέρωση του Ελληνισμού και την ίδρυση του πρώτου Ελληνικού κράτους από τον Καποδίστρια, ακολούθησε η η τριαντακονταετής βασιλεία του Όθωνα και η πενηντακονταετής βασιλεία του Γεωργίου του Α΄. Την περίοδο αυτή οι επιρροές από τη Δυτική Ευρώπη και κυρίως από τις χώρες καταγωγής των βασιλέων, τη Βαυαρία και τη Δανία αντίστοιχα, ήταν έντονες και επηρέασαν την αρχιτεκτονική αλλά και τη κηποτεχνία των ελληνικών πόλεων. Ο νεοκλασικισμός κυριάρχησε την εποχή του Όθωνα, ενώ αναγεννησιακά και μπαρόκ στοιχεία βρήκαν έκφραση κατά τη βασιλεία του Γεωργίου του Α΄, περίοδο που επικράτησε ο Ιστορισμός και ο Εκλεκτικισμός.
Την περίοδο αυτή όσοι νέοι κήποι-πλατείες δημιουργούνται, σχετίζονται με κάποιο σημαντικό δημόσιο κτήριο, ή τοπόσημο. Τον κυρίαρχο ρόλο έχει πάντα το κτήριο ή το άγαλμα που πρωταγωνιστεί στη σύνθεση και αναδεικνύεται από την προτεινόμενη κηποτεχνική διαμόρφωση.
Οι κήποι διαμορφώνονται με αυστηρά συμμετρική σύνθεση ως προς τον άξονα εισόδου των κτηρίων ή του τοπόσημου που τονίζει τη σημασία του, ενώ οι παράπλευρες πορείες επιτρέπουν τη θέασή του από μια λιγότερο αυστηρή οπτική.
Η φύτευση προτείνεται συνήθως από τους αρχιτέκτονες. Συνήθως είναι λιτή και χαμηλή, ενώ σε καθορισμένες θέσεις τοποθετούνται φοίνικες, για να τονίσουν τη συμμετρία της σύνθεσης. Επιθυμητό ήταν το μέτριο ύψος των φοινίκων ώστε να μην επισκιάζεται το στοιχείο ενδιαφέροντος. Σημαντικοί κήποι που διαμορφώθηκαν την ίδια περίοδο με το Πάρκο Κολοκοτρώνη είναι ο κήπος του Ζάππειου, του Προεδρικού μεγάρου , του Αρχαιολογικού μουσείου.
Ο σχεδιασμός του πάρκου Κολοκοτρώνη, το οποίο λεγόταν και Βοτανικός Κήπος, είναι επηρεασμένος από τις κηποτεχνικές διαμορφώσεις της εποχής και παραπέμπει σε ύφος Γαλλικού προτύπου παρκοτεχνίας με γεωμετρικές καμπυλόμορφες χαράξεις, ημικυκλικά παρτέρια, μεγάλα δέντρα όπως: κανάριους φοίνικες (Phoenix canariensis), χαμαίρωπες (Chamaerops humilis), τραχύκαρπους (Trachycarpus fortunei), φοίνικες μπαμπού (Rhapis excels, μοναδικές σε πάρκο στην Ελλάδα), ουασιγκτόνιες (Washingtonia filifera & robusta), πεύκα (Pinus halepensis), κυπαρίσσια (Cupressus serpevirens pyramidalis, Cupressus serpevirens horizontialis και hybrid), αροκάριες (Araucaria excelsa), δάφνες (Laurus nobilis), ιβίσκους (Hibiscus rosa sinensis), νεραντζιές (Citrus aurantium) και ιδιαίτερα τροπικά φυτά (την περίοδο από το 1988 έως τα τέλη της δεκαετίας του 1990 στο πάρκο έγιναν φυτεύσεις τροπικών ειδών και φοινικοειδών που ευδοκίμησαν και κάποια υπάρχουν μέχρι σήμερα ως μοναδικά στην Ελλάδα) όπως: Γιακαράντες (Jacarada mimosaefolia), Μποχίνιες (Bauhinia variegata), είδη φίκων μοναδικά σε πάρκο στην Ελλάδα (Ficus elastica Decora Belga plant, Ficus deltoides, Ficus «Amstel») και μία Στρελίτζια της Βασίλισσας (Strelitzia nicolai) που πλαισιώνεται από Κάρδαμα (Eletariacardamon), Ραδερμαχέρα (Stereospermum sinicum), Χαρπέφυλλο (Harpephyllum caffrum) και Ξόβεργα (Cordia mixa), επίσης μοναδικά σε πάρκο στην Ελλάδα. Επίσης υπήρχαν πολλά θαμνώδη, όπως:
Αγγελική (Pittosporum tobira), Βιγκνόνιες (Bignonia capensis, Bignonia «Contessa Sara»), Λαντάνες (Lantana camara), Πικροδάφνες (Nerium oleander) και πολλά σπάνια ενδημικά φυτά. Μάλιστα, σε ειδική μελέτη και δημοσίευση, αποδείχθηκε για τα μοναδικά φοινικοειδή του πάρκου όπως Λιβιστόνες (Livistona decipiens, Livistona chinensis, Livistona australis), Πριτσάρδια (Pritchardia lowerianna), Αρχοντοφοίνικας του Κάνιγχαμ (Archonophoenix cunninghamiana), Ροπαλοστυλίς (Rhopalostylis bowerii) και Μπισμάρκια (Bismarkia nobilis) ότι είναι δυνάμενα να ευδοκιμήσουν και η έως τώρα ανάπτυξή τους δημιουργεί ένα μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα φοινικόκηπο (Palmettum).
Από φωτογραφίες της εποχής μπορούμε να διακρίνουμε τη λογική φύτευσης του πάρκου. Στο παρτέρι του κεντρικού τοπόσημου του Πάρκου, γύρω από τον ανδριάντα του Κολοκοτρώνη φαίνεται να υπήρχαν τριανταφυλλιές και κλαδευόμενοι θάμνοι τύπου Βιβούρνου και Αγγελικής. Στο δεύτερο κεντρικό στοιχείο αναφοράς του πάρκου, το κυκλικό παρτέρι, φυτεύτηκε μια Αροκάρια. Γύρω από το δέντρο της Αροκάριας σχηματίζεται μικρός ανθώνας με τεχνοτροπία carpet bedding, σε σχήμα λουλουδιού με τα πέταλα του. Ο ανθώνας αυτός φαίνεται να σχηματίζεται από Αλτερνάνθηρα. Το παρτέρι της Αροκάριας πλαισιώνεται από τέσσερα ημικυκλικά παρτέρια. Στα παρτέρια αυτά φυτεύονται χαμηλές μπορντούρες, που χωρίζουν τα παρτέρια σε μικρότερα τμήματα. Στα επιμέρους τμήματα φυτεύονται φοινικοειδή. Τα μεγάλα παρτέρια του πάρκου φαίνεται να οριοθετούνται με χαμηλή μπορντούρα από πυξάρι ή λεβαντίνη, φυτεύονται δέντρα, φοινικοειδή, καζουαρίνες κ.α., και εδαφοκαλύπτονται με χλοοτάπητα.
Υφιστάμενη κατάσταση
Ένας ιστορικός τόπος, σαν ζωντανός οργανισμός, βρίσκεται εκτεθειμένος στα στοιχεία της φύσης, αλλά και τις βουλές των ανθρώπων. Μέσα στο πέρασμα των χρόνων δεν είναι εύκολο να διατηρήσει αναλλοίωτο το φυτικό του πλούτο, το πολιτιστικό και ιστορικό του χαρακτήρα. Έτσι λοιπόν σήμερα το πάρκο Κολοκοτρώνη χρειάζεται ένα σχέδιο αποκατάστασης που θα σέβεται την ιστορικότητα του αλλά θα λαμβάνει υπόψη του τις σημερινές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί, έτσι ώστε να είναι βιώσιμο.
Το πάρκο σήμερα διαθέτει κυρίως μεγάλα δέντρα, στην πλειοψηφία τους, αειθαλή, γεγονός που δεν δημιουργεί ευχάριστες συνθήκες στον επισκέπτη, τους χειμερινούς μήνες. Η εδαφοκάλυψη γίνεται από υποβαθμισμένο χλοοτάπητα. Απουσιάζει ο υποόροφος, δηλαδή δεν υπάρχουν θάμνοι, γεγονός που αν συμψηφιστεί με το μεγάλο μέγεθος των δέντρων, δημιουργεί ανισορροπίες, σε σχέση με την κλίμακα του χώρου. Από το πάρκο απουσιάζουν πολυετή ανθόφυτα αλλά και τα εποχιακά ‘άνθη. Τα παρτέρια του, με εξαίρεση τα κεντρικά παρτέρια βρίσκοναι κάτω από καθεστώς πλήρους σκίασης. Τα είδη των υφιστάμενων φυτών δεν φανερώνουν να εξυπηρετούν κάποια λογική φύτευσης αλλά φαίνεται να έχουν γίνει αποσπασματικά, τα προηγούμενα χρόνια, αναπληρώνοντας φυτικό υλικό που χάθηκε. Το πάρκο διαθέτει ορισμένα φυτικά είδη που αξιολογήθηκαν σαν διατηρητέα, με κριτήρια ηλικίας, σπανιότητας, ιδιαιτέρας σημασίας.
Τα υφιστάμενα είδη που καταγράφηκαν αποτυπώνονται στο σχέδιο της υφιστάμενης βλάστησης και αναγράφονται στο παρακάτω πίνακα:
Υφιστάμενα είδη
1 ARBUTUS UNEDO ΚΟΥΜΑΡΙΑ
2 AUROCARIA EXCELSA ΑΡΟΚΑΡΙΑ
3 BAUCHINIA SP ΜΠΟΧΙΝΙΑ
4 BISMARKIA NOBILIS ΒΙΣΜΑΡΚΙΑ
5 BUXUS SEMPERVIRENS ΠΥΞΑΡΙ
6 CASIMIROA EDULIS ΚΑΣΙΜΙΡΟΑ
7 CASUARINA EQUISETIFOLIA ΚΑΖΟΥΑΡΙΝΑ
8 CHAMAEROPS SP ΧΑΜΑΙΡΩΠΑΣ
9 CITRUS AURANTIUM ΝΕΡΑΝΤΖΙΑ
10 CITRUS LIMON ΛΕΜΟΝΙΑ
11 CUPRESSUS SEMPERVIRENS ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ
12 DRACAENA SP. ΔΡΑΚΑΙΝΑ
13 EUCALYPTUS GLOBULUS ΕΥΚΑΛΥΠΤΟΣ
14 HIBISCUS SINENSIS ΙΒΙΣΚΟΣ ΚΙΝΕΖΙΚΟΣ
15 HIBISCUS SYRIACUS ΙΒΙΣΚΟΣ ΣΥΡΙΑΚΟΣ
16 JACARANDA MIMOSIFOLIA ΓΙΑΚΑΡΑΝΤΑ
17 LAGESTROEMIA INDICA ΛΑΓΚΕΣΤΡΕΜΙΑ
18 LAURUS NOBILIS ΔΑΦΝΗ
19 LIGUSTRUM JAPONICUM ΛΙΓΟΥΣΤΡΟ
20 LIVISTONA SINENSIS ΛΙΒΙΣΤΟΝΑ
21 NERIUM OLEANDER ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗ
22 PHOENIX CANARIENSIS ΚΑΝΑΡΙΟΣ ΦΟΙΝΙΚΑΣ
23 PHOENIX DACTYLIFERA ΧΟΥΡΜΑΔΙΑ
24 PHYTOLACCA DIOICA ΦΥΤΟΛΑΚΑ
25 PINUS HALEPENSIS ΠΕΥΚΟ
26 PITTOSPORUM TOBIRA ΑΓΓΕΛΙΚΗ
27 POPULUS SP. ΛΕΥΚΑ
28 RHAPIS EXCELSA ΡΑΦΙΣ
29 ROSA SP ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ
30 TAXUS BACATTA ΤΑΞΟΣ
31 VIBURNUM TINUS ΒΙΒΟΥΡΝΟ
32 WASHIGTONIA SP ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝΙΑ
Τέσσερα από τα παραπάνω δέντρα θεωρούμε ότι φυτεύτηκαν όταν έγινε η αρχική διαμόρφωση του πάρκου: 1. AUROCARIA EXCELSA, 2. CASUARINA EQUISETIFOLIA 3. WASHIGTONIA FILIFERA 4. PHOENIX DACTYLIFERA (αποτυπώνονται στο σχέδιο ιστορικών δέντρων).
Στη διάρκεια των χρόνων φυτεύτηκαν διάφορα είδη που άλλοτε εντάσσονταν στο πνεύμα και το χαρακτήρα του πάρκου και άλλοτε όχι.
Οι εργασίες διαχείρισης του υφιστάμενου πρασίνου που κρίνονται απαραίτητες αναφέρονται κυρίως στη δενδρώδη βλάστηση και αφορούν ελαφρές κλαδεύσεις στα δέντρα της γιακαράντας, καθαρισμό από ξερά κλαδιά στα πεύκα και τα κυπαρίσσια, καθαρισμό κορμών από τον κισσό, εκριζώσεις ξερών κομμένων δέντρων π.χ φοινίκων, φυτοπροστασία φοινικοειδών, μεταφυτεύσεις φυτών που βρίσκονται σε συνθήκες σκίασης, κοπή και αντικατάσταση δύο πεύκων που εμφανίζουν έντονη κλίση.
Στο σχέδιο υφιστάμενης κατάστασης σηματοδοτούνται τα φυτά που προτείνεται να μεταφυτευτούν και να κοπούν. Κατά τη διάρκεια του έργου κρίνεται σκόπιμη η προστασία των υφιστάμενων δέντρων, τόσο το υπέργειο μέρος τους, όσο και το υπόγειο (ριζικό σύστημα). Επίσης κρίνεται απαραίτητη η μεταφορά των φρεατίων άρδευσης σε μη εμφανή σημεία και η αντικατάσταση τους με φρεάτια ηλεκτροβανών που θα τοποθετηθούν περασιά με το επίπεδο του εδάφους.
Μεταφύτευση
Κάποια δέντρα και θάμνοι θα χρειαστεί να μεταφυτευτούν κατά τη διάρκεια του έργου για λόγους απόδοσης του ιστορικού χαρακτήρα στο πάρκο αλλά και για λόγους καλύτερης ανάπτυξης τους στις νέες θέσεις. Μερικά από τα φυτά που μεταφυτεύονται οδηγούνται στο φυτώριο του δήμου, για να φυτευτούν σε άλλους χώρους, ενώ κάποια άλλα μεταφυτεύονται σε νέες θέσεις στο πάρκο. Όλοι οι χειρισμοί των φυτών, από την προετοιμασία εξαγωγή τους από το έδαφος μέχρι και την επαναφύτευση τους, απαιτούν τη λήψη προσεκτικών μέτρων, ώστε τα φυτά να υποστούν το μικρότερο δυνατό κλονισμό, που μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις όχι μόνο στη δυνατότητα ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια αλλά και στην επιβίωσης τους.
Όλα τα στάδια της μεταφύτευσης, πρέπει να εκτελούνται από ειδικευμένα άτομα με εμπειρία σε επιτυχημένες μεταφυτεύσεις μεγάλων δένδρων και θάμνων υπό την επιστασία ειδικού γεωτεχνικού επιστήμονα (Γεωπόνου ή ∆ασολόγου).
Οι εργασίες θα γίνονται παρουσία του επιβλέποντα για να υπάρχει παρακολούθηση των εργασιών και δυνατότητα ελέγχου και παροχής οδηγιών εκτέλεσης των εργασιών.
Προστασία δέντρων κατά τη διάρκεια του έργου
Για κάθε δέντρο που παραμένει στην νέα διαμόρφωση και θα επηρεαστεί από τις εργασίες ανακατασκευής του πάρκου, πρέπει να προστατευτεί η ρίζα, ο κορμός και οι κλάδοι του δένδρου. Όσο αναφορά τη ρίζα, στην περιοχή της οποίας θα γίνουν εκσκαφές, θα πρέπει να προστατευτεί η κρίσιμη ζώνη ρίζας ΚΖΡ.
Ζημιές στη ρίζα μπορεί να προκληθούν από την υποβάθμιση του εδάφους αλλά και μηχανικοί τραυματισμοί στο ριζικό σύστημα με αποκοπή των ριζών. Η ακτίνα προστασίας της ρίζας καθορίζεται από την μέτρηση της διαμέτρου του κορμού 1 μέτρο από το έδαφος και πολλαπλασιάζοντας τη διάμετρο επί 10. Οποιεσδήποτε εργασίες εκσκαφής γίνουν θα πρέπει να γίνουν εκτός της ΚΖΡ.
Όλες οι εργασίες που θα χρειαστεί να γίνουν μέσα στην ΚΖΡ, με σκοπό την κατασκευή σκληρών επιφανειών θα πρέπει να γίνουν χειροκίνητα, με ιδιαίτερη προσοχή και παρουσία γεωτεχνικού.
Καθόλη την διάρκεια του έργου τα υφιστάμενα δένδρα θα πρέπει να προστατευτούν με α. Πασσάλους υποστύλωσης και στοιχεία επισήμανσης του ριζικού συστήματος β. Προσωρινή περίφραξη σε απόσταση από τον κορμό για επισήμανση κατά τις εκσκαφές γ. Κυκλικούς δακτυλίους προστασίας του κορμού.
Αρχές σχεδιασμού
Για να διαμορφωθεί το σχέδιο αποκατάστασης και διαχείρισης του Πάρκου Κολοκοτρώνη ακολουθήθηκε η παρακάτω μεθοδολογία, η οποία χωρίζεται σε τρία στάδια:
α. Έρευνα σχετικά με την αρχική διαμόρφωση του πάρκου, την ιστορική εξέλιξη του, τα ειδικά χαρακτηριστικά του β. Καταγραφή της υφιστάμενης βλάστησης και τυχόν προβλημάτων
γ. Ανάλυση και αξιολόγηση των στοιχείων και καθορισμό αρχών σχεδιασμού και μελέτης του πάρκου.
Τα διαθέσιμα στοιχεία και η σημερινή ανάπτυξη των φυτών του πάρκου δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια επιστροφής του στην αρχική του μορφή άρα κατά την μελέτη αποκατάστασης του πάρκου ακολουθήθηκαν οι παρακάτω παραδοχές
α. να γίνουν χαράξεις και επιλογές φυτικών ειδών που δεν αλλοιώνουν τα πολύτιμα χαρακτηριστικά του, που ορίζουν την ιδιαίτερη ταυτότητα του πάρκου και εγγυώνται την διατήρηση της ακεραιότητας και του σκοπού δημιουργίας του
β. Οι επεμβάσεις να αντιμετωπίζονται συνολικά για να μην προσβάλλεται η ενότητα του χώρου.
γ. Οποιαδήποτε αλλαγή η οποία θέτει σε κίνδυνο την οικολογική ισορροπία, θα αποφευχθεί.
δ. Η μελλοντική βιωσιμότητα του πάρκου και η ικανότητα διαχείρισης του, αποτέλεσε καθοριστικής σημασίας παράγοντα σχεδιασμού
Προτεινόμενα είδη
ΔΕΝΤΡΑ
Βauhinia purpurea Μποχίνια Ba.pu. Δ9
Jacaranda Γιακαράντα Bu.ca. Δ9
Mimosifolia Chamaerops humilis Χούμιλις Ch.ex. Από μεταφύτευση
Phoenix roebeleinii Ρομπελίνι Ph.ro. Δ6
Phoenix theophrasti Φοίνικας Θεόφραστου Ph.th. Δ8
Plumeria rubra Πλουμέρια Pl.ru. Δ6
Chorisia speciosa Χορίσια Ch.sp. Δ7
ΘΑΜΝΟΙ
Agapanthus africanus blue Αγάπανθος Ag.af. Θ3
Alternanthera dentate Αλτερνάνθηρα Al.de. Θ2
Brugmansia sanguinea Μπρουγμάνια Br.sa. Θ4
Bulbine frutescens Μπουλμπίνια Bu.fr. Θ3
Bulbine frutescens ‘Hallmark’ Μπουλμπίνια Bu.ha. Θ3
Buxus sempervirens Πυξάρι Bu.se. Θ2
Buxus sempervirens μπάλα Πυξάρι Bu.se. μπάλα Θ6
Carex hachijoensis evergold Κάρεξ Ca.ha. Θ3
Cestrum nocturnum Νυχτολούλουδο Ce.no. Θ4
Crinum asiaticum Κρίνο Cr.as. Θ5
Crinum powellii ‘Roseum’ Κρίνο Cr.po. Θ5
Dymondia margaretae Ντιμόντια Dy.ma. Θ2
Cestrum elegans Κέστρο Ce.el. Θ3
Euphorbia milli κοκκινο Αγκάθι του Χριστού Eu.mi. Θ3
Festuca glauca Φεστούκα γλαυκή Fe.gl. Θ3
Gaura lindheimeri red Γκάουρα κόκ Ga.li.κόκκινο Θ2
Gaura lindheimeri white Γκάουρα λευκή Ga.li.λευκό Θ2
Heuchera micrantha ‘Palace Purple’ Χευχέρα He.mi. Θ4
Hosta ‘Janet’ Χόστα Ho.ja. Θ4
Lantana camara nana κίτρινη
Λαντάνα νάνα La.na.na. Θ2
Leonotis leonurus Λεονότις Le.le. Θ3
Levantula dentata Λεβάντα Le.de. Θ2
Myrtus communis tarentina Μυρτιά νάνα My.co.na. Θ4
Ophiopogon japonicas Οφιοπόγων Op.ja. Θ3
Perovskia blue spire Περόφκια Pe.bl.sp. Θ3
Phormium tenax atropurpureum Φόρμιο κοκ Ph.te.at. Θ5
Phormium tenax variegate Φόρμιο πανασέ Ph.te.va. Θ5
Pittosporum Tobira Αγγελική Pi.to. Θ3
Pittosporum Tobira ‘Nanum Αγγελική νάνα Pi.to.na. Θ4
Rosa sp Τριανταφυλλιά Ro.sp. Θ4
Ruellia brittoniana Ρουέλια Ru.br. Θ4
Salvia greggii Σάλβια Sa.gr. Θ3
Sedum spectabile ‘Brillant’ Σέδο ροζ Se.sp.br. Θ3
Strelitzia nikolaii Στρελίτσια λευκή St.ni. Θ7
Strelitzia reginae Στρελίτσια St.re. Θ6
Tagetes lemmonii Ταγέτης Ta.le. Θ4
Tulbaghia violacea Τουλμπάχια Tu.vi. Θ2
Verbena bonariensis Βερβένα Ve.bo. Θ3
Viola odorata Βιόλα Vi.od. Θ2
Elettaria cardamonum Κάρδαμο El.ca. Θ4
Iris germanica ίριδα Ir.ge. Θ2
Rhaphis excelsa Ράφις Rh. Ex. Από μεταφύτευση
Schefflera arboricola Σεφλέρα Sc.ar. Από μεταφύτευση
