Για 25.000,00 ευρώ μετά από πολλά χρόνια αδράνειας και αδιαφορίας παρέμενε ημιτελής ο ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου στην Αγία Τριάδα.
Την χρηματοδότηση από τους Εθνικούς πόρους πέτυχε το υπουργείο Πολιτισμού για την διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου του μνημείου στο Μέρμπακα, που τόσα χρόνια παρέμενε χωρίς προαύλιο και τέμπλο.
Παράλληλα, θα γίνει η κατασκευή του τέμπλου και η συντήρηση των τοιχογραφιών του ναού.
Τα έργα θα γίνουν μέσω της εφορείας Αρχαιοτήτων Αργολίδας που χρηματοδοτείται για αυτό το σκοπό με 25.000,00 ευρώ.
Ο ναός
Όπως αναφέρεται στο ΟΔΥΣΣΕΥΣ του υπουργείου Πολιτισμού, πρόκειται για Ναό σταυροειδή εγγεγραμμένο με τρούλο, σύνθετου τετρακιόνιου τύπου, με νάρθηκα και προστώα. Εδράζεται σε κρηπίδα.
Είναι κτισμένος χαμηλά κατά το ψευδοϊσόδομο σύστημα και ψηλότερα κατά το πλινθοπερίκλειστο. Ποικιλία κεραμοπλαστικών κοσμεί τις όψεις. Το μνημείο χρονολογείται στα τέλη του 12ου ή στον 13ο αιώνα. Στο εσωτερικό ο ναός έχει τοιχογραφίες βυζαντινών χρόνων.
Για την ιστορία του ναού δεν υπάρχει μαρτυρία. Η χρονολόγησή του επιτυγχάνεται με βάση τα ανασκαφικά και αρχιτεκτονικά δεδομένα. Η σύνδεσή του με τον αρχαιολάτρη αρχιεπίσκοπο Κορίνθου William de Meerbeke είναι πιθανή. Το 1691 είναι μετόχι της “εν Ναυπλίω” Μονής του Αγ. Θεοδοσίου και παραχωρείται από τον Morosini στον επίσκοπο Ρεθύμνης Αθανάσιο Χορτάτζη που ήταν στην Πελοπόννησο. Τον Ιούνιο του 1825, κατά την πυρπόληση του ΄Αργους από τον Ιμπραήμ θα πρέπει να πυρπολήθηκε και η Μονή.
Ανασκαφικές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν το 1989 και το 1990 έφεραν στο φως την κρύπτη του ναού κάτω από το Άγιο Βήμα, τους στυλοβάτες του αρχικού τέμπλου καθώς και ταφές στον κυρίως ναό και στο νάρθηκα (που χρονολογούνται στα ύστερα βυζαντινά χρόνια ή στην Τουρκοκρατία).
Εξάλλου, αναφέρει το argolisculture για το ίδιο μνημείο:
Στο νότιο άκρο του οικισμού βρίσκεται ο φραγκοβυζαντινός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, ένα από τα σπουδαιότερα μεσαιωνικά μνημεία του ελλαδικού χώρου. Ο ναός ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου και είναι κτισμένος πάνω σε τρίβαθμη κρηπίδα, με ογκώδεις αρχαίους λίθους στο κάτω τμήμα του και με το πλινθοπερίκλειστο σύστημα στο άνω τμήμα του. Το ζήτημα της ίδρυσης και χρονολόγησής του βρίσκεται εδώ και δεκαετίες στο επίκεντρο της αρχαιολογικής έρευνας. Επικρατέστερη είναι η χρονολόγηση του μνημείου γύρω στα 1280, λόγω των γοτθικών του στοιχείων (εκτεταμένη χρήση λαξευτού πωρόλιθου, αμφικιονίσκοι παραθύρου αψίδας, κιονίσκοι τρούλου κ.ά.), καθώς και των εντοιχισμένων κεραμικών που ποικίλλουν τις εξωτερικές του όψεις, όπου ξεχωρίζουν οι κούπες τύπου «πρωτομαγιόλικα» από τη νότια Ιταλία. Στα δυτικά στοιχεία προσγράφεται και η μονόχωρη κρύπτη που διαθέτει ο ναός κάτω από το Ιερό του Βήμα. Οι όψεις του ναού ποικίλλονται και με αρχαίο υλικό, από το οποίο ξεχωρίζουν ανάγλυφες στήλες, επιγραφές και ένα ηλιακό ρολόι.
Από τον αρχικό τοιχογραφικό του διάκοσμο δεν σώζονται ίχνη, υπάρχουν όμως τοιχογραφίες κυρίως στον χώρο του Ιερού Βήματος, οι οποίες χρονολογούνται πιθανώς στα τέλη του 14ου-αρχές του 15ου αι., στην περίοδο της πρώτης βενετοκρατίας, από τις οποίες ξεχωρίζει η σπάνια απεικόνιση του αγίου Πέτρου, επισκόπου Άργους, στην πρόθεση.
Κτήτορας της εκκλησίας ήταν πιθανώς ο Λατίνος αρχιεπίσκοπος Κορίνθου Wilhelm de Moerbeke (1277-1286), εξέχουσα μορφή της εποχής, λόγιος και φιλέλληνας, μεταφραστής αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Πιθανολογείται μάλιστα ότι ο ίδιος επέλεξε το αρχαίο υλικό, προκειμένου να συμβολίζει την ένωση των δύο Εκκλησιών, μετά και τη Σύνοδο της Λυών (1274), στην οποία ο ίδιος ο Moerbeke συμμετείχε. Μάλιστα, ο οικισμός Μέρμπακα πιθανότατα σε αυτόν οφείλει την ονομασία του.
Από τις αρχές του 20ού αι. ο ναός λειτουργούσε ως κοιμητηριακός και το 2001, στο πλαίσιο του Β΄ ΚΠΣ, πραγματοποιήθηκε η μεταφορά του νεκροταφείου σε άλλη θέση και η διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου του.
