Eίσαι διατεθειμένος να κάνεις τα πάντα για να κερδίσεις; Αυτό είναι το ερώτημα που τίθεται σε 456 άτομα στο Squid Game («Το παιχνίδι του καλαμαριού»). Από όλους τους τομείς της κοινωνίας στη Νότια Κορέα.
Εργαζόμενοι που έχουν συσσωρεύσει χρέη, νέοι που δεν μπορούν να βρουν δουλειά, άτομα από το περιθώριο αλλά και από τη μεσαία τάξη που έχουν σπρωχθεί στην άκρη από τις κοινωνικές και οικονομικές περιστάσεις. Απεγνωσμένοι από την κατάστασή τους επιλέγουν να πάρουν μέρος σε μια σειρά παιδικών παιχνιδιών για να κερδίσουν περίπου 39 εκατ. δολάρια.
Η κατάσταση μοιάζει με εκείνη σε πολλές χώρες, εκεί όπου οι οικονομικές ανισότητες αυξάνονται, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΗΕ. Εκείνο που δεν ξέρουν είναι ότι όποιος χάνει, φεύγει από τη μέση. Κυριολεκτικά. Χάνει τη ζωή του. Μέχρι στο τέλος να μείνει ένας. Οι συμμετέχοντες μπορούν να φύγουν ανά πάσα στιγμή – αλλά μόνο εάν ψηφίσει γι’ αυτό η πλειοψηφία.
Γιατί άραγε αυτό το νοτιοκορεατικό θρίλερ γνωρίζει τέτοια απήχηση σε αναπτυσσόμενες χώρες αλλά και σε προηγμένες οικονομίες; Οι αναλυτές σε όλον τον κόσμο προσπαθούν να το κατανοήσουν. Είναι η ανάδειξη των κοινωνικών ανισοτήτων που εντείνονται παντού; Είναι ότι σε μια τόσο δύσκολη περίοδο όλοι αναλογιζόμαστε εάν θα μπορούσαμε να είμαστε κομμάτι ενός τέτοιου δυστοπικού κόσμου;
Ή μήπως, όπως γράφουν οι «Financial Times», πρόκειται για ένα παιχνίδι εμπιστοσύνης – πόση εμπιστοσύνη μπορούμε να έχουμε στον εαυτό μας;
Τα παιχνίδια που καλούνται να παίξουν οι παίκτες είναι όσο βάναυσα αναμένεται και η διαστροφή του θέματος είναι ότι πρόκειται για παιχνίδια που συνήθως παίζουν τα παιδιά, προσθέτοντας ένα νέο επίπεδο φρίκης σε μια ήδη αγχωτική κατάσταση. Ωστόσο, το “Παιχνίδι του Καλαμαριού” δεν μένει μόνο εκεί, καθώς παρουσιάζει και τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των παικτών: συμμαχίες, αντιπαλότητες, ακόμη και την προδοσία.
Ο δημιουργός της έχει πλήρη επίγνωση της σκληρότητας της υπόθεσής της, καθώς και της σκληρότητας και βαναυσότητας που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι άνθρωποι στον πραγματικό κόσμο. Η αντίληψη ότι οι άνθρωποι παίζουν ουσιαστικά παιδικά παιχνίδια για να κερδίσουν χρήματα με αντίτιμο την ίδια τους την ζωή φαίνεται ψυχοπαθής και για αυτό τον λόγο η σειρά είναι τόσο καυστική.
Κρυφά μηνύματα που περνούν μέσα από τη σειρά
- Η διαφθορά είναι παντού
Αν και η οργάνωση του παιχνιδιού φαίνεται μεθοδική και όλα κυλούν ομαλά, σύντομα αποκαλύπτεται ότι υπάρχει ένα υπόγειο κύκλωμα διακίνησης οργάνων. Εργαζόμενοι κλέβουν κρυφά τα όργανα των νεκρών παικτών και τα πουλάνε στην μαύρη αγορά. Αυτή είναι μια μεταφορά για τη διαφθορά που λαμβάνει χώρα και στις κυρίαρχες τάξεις της κοινωνίας.
- Η φτώχια δεν σου ανοίγει νέους δρόμους
Για αυτό το επεισόδιο 2 της σειράς ονομάζεται «Κόλαση». Σε αυτό το επεισόδιο, οι παίκτες έχουν την ευκαιρία να επιστρέψουν στην παλιά τους ζωή. Ωστόσο, οι παλιές τους ζωές ήταν κόλαση και δεν μπορούσαν με τίποτα να διαφύγουν από την ανέχεια. Είναι ακόμη πιο ταπεινωτικό όταν η ζωή, τα συναισθήματα και οι συνειδήσεις των φτωχών γίνονται εργαλείο ψυχαγωγίας και ικανοποίησης των πλουσίων.
- Η ικανότητα δεν αποτελεί πάντα παράγοντα επιτυχίας
Στα τελευταία παιχνίδια, δεν είναι δύσκολο να διακρίνουμε ότι ο πρωταγωνιστής Gi Hun αντιπροσωπεύει τον «τυχερό» τύπο. Σε μια αξιοκρατική κοινωνία, ο Gi Hun θα ήταν ένας από τους πρώτους που θα είχε εξοντωθεί, λόγω των μειωμένων δεξιοτήτων του, όμως στα παιχνίδια, είναι ο επιζών και ο μεγάλος νικητής.
- Σε μια καπιταλιστική κοινωνία, οι πλούσιοι είναι οι πιο ισχυροί
Η σκληρή διάκριση μεταξύ πλούσιων και φτωχών είναι το κυρίως θέμα που επισημαίνεται στο «Παιχνίδι του Καλαμαριού». Οι πλούσιοι είναι αυτοί που δημιουργούν τους κανόνες και όταν αυτοί οι κανόνες δεν τους ικανοποιούν, μπορούν να αλλάξουν ακαριαία τα δεδομένα, όπως συνέβη και στο προτελευταίο παιχνίδι με το γυάλινο πάτωμα.
- Οι διακρίσεις λόγω φύλου εξακολουθούν να υπάρχουν
Ένα ακόμη θέμα στο οποίο εστιάζει το «Παιχνίδι του Καλαμαριού» είναι η διάκριση μεταξύ των φύλων, ανδρών και γυναικών. Η Ni Myeo εξ αρχής προσβάλλεται κατάφωρα από τον Deok Soo, μόνο και μόνο επειδή είναι γυναίκα. Στην συνέχεια οι γυναίκες του παιχνιδιού συχνά περιθωριοποιούνται και δεν επιλέγονται σε παιχνίδια λόγω της σωματικής τους διάπλασης και των στερεοτύπων που έχουν οι παίχτες.
Ακόμα, κανείς από τους VIP δεν είναι γυναίκα. Η έλλειψη γυναικών ηγετών γίνεται σίγουρα με πρόθεση των δημιουργών της σειράς. Το γεγονός ότι οι άνδρες είναι πάντα κυρίαρχοι σε θέσεις εξουσίας ή συχνά είχαν υψηλότερα εισοδήματα, φαίνεται και μέσα από την σειρά.
Τι είναι πιο επικίνδυνο, η απελπισία ή η απληστία;
Οι οικονομικές ανησυχίες και η πάλη των τάξεων είναι εμφανείς σε αυτή τη νέα σειρά, η οποία έχει τις ρίζες της στη δύσκολη κοινωνική και οικονομική κατάσταση μεγάλου μέρους του πληθυσμού στη Νότια Κορέα, απηχεί όμως ανησυχίες σε όλον τον κόσμο.
Όπως η ταινία «Παράσιτα» του επίσης Νοτιοκορεάτη Μπονγκ Τζουν-Χο που βραβεύθηκε με Οσκαρ, σχολιάζει την ψευδή αίσθηση μιας κοινωνικής κινητικότητας που χρησιμοποιείται ως πλάνη για τις χαμηλότερες οικονομικά τάξεις.
Το στυλιζαρισμένο περιβάλλον και η βία ίσως θολώνουν τα βασικά ερωτήματα που θέτει ο σκηνοθέτης για την ανθρωπότητα και τις κοινωνίες μας: Τι είναι πιο επικίνδυνο για τη συλλογική υγεία – η απελπισία ή η απληστία; Ποιο είναι πιο διαβρωτικό για τον κοινωνικό ιστό;
Τα ερωτήματα τίθενται στο πλαίσιο των κοινωνικών ανισοτήτων στη Νότια Κορέα.
«Αυτή τη στιγμή το χρέος των νοικοκυριών στη χώρα κατά κεφαλή είναι το υψηλότερο στον κόσμο» εξηγεί ο Σιν Γιονγκ-Σανγκ, ερευνητής του Ινστιτούτου Οικονομικών της Κορέας.
Οι ανισότητες αυξάνονται σε μια από τις πιο πλούσιες χώρες της Ασίας, λέει η Αρέουμ Γιόνγκ του Πανεπιστημίου Σιτσουάν στην «Washington Post».
«Οι νέοι σήμερα αισθάνονται αποκαρδιωμένοι και απογοητευμένοι για τα υψηλά ποσοστά ανεργίας» προσθέτει, τονίζοντας πως «η προοπτική να κερδίσουν μεγάλα χρηματικά ποσά ίσως φαίνεται πολύ ελκυστική, ακόμα και εάν βάψουν τα χέρια τους με αίμα».
health4u.gr (στοιχεία από in.gr και financial times)
