Ο Εργοτέλης από την Κνωσσό ή από την Ιμέρα της Σικελίας, ήταν ένας δρομέας που διακρίθηκε, στο αγώνισμα του δολίχου. Ο Δόλιχος ήταν δρόμος αντοχής, όπου οι αθλητές έπρεπε να καλύψουν απόσταση 7-24 στάδια (1.400-4.800 μ.).
Του Κωνσταντίνου Τζιαμπάση*
Το αγώνισμα αυτό εισήχθη στο πρόγραμμα στη 15η Ολυμπιάδα (720 π.Χ.). Ο Δόλιχος θεωρείται ότι προήλθε από τις αποστάσεις που διένυαν οι κήρυκες της ιερής εκεχειρίας και οι ημεροδρόμοι ή δρομοκήρυκες, οι αγγελιαφόροι δηλαδή που μετέφεραν ειδήσεις και μηνύματα σ’ όλη τη χώρα.
εικ.1: Παναθηναϊκός αμφορέας, Βρετανικό Μουσείο, Λονδίνο, περ. 520-520 π.Χ. με παράσταση αθλητών δρόμου, πιθανόν δολίχου, εξαιτίας της στάσης του σώματος των αθλητών
Ο Εργοτέλης από την Κνωσσό νίκησε σε όλους τους Πανελλήνιους Αγώνες (Ολυμπία, Πύθια, Ίσθμια και Νέμεα) και έδωσε την ευκαιρία στον Πίνδαρο να του αφιερώσει τον 12ο Ολυμπιόνικο. Ο περιηγητής Παυσανίας γύρω στο 160 μ.Χ. περιγράφει έναν ανδριάντα του Εργοτέλη και μια αναθηματική επιγραφή στην Ιμέρα της Σικελίας που αναφέρει: “Εργοτέλης δε ο Φιλάνορος δολίχους δύο εν Ολυμπία νίκης, τοσούτως δε άλλας Πυθοί και τον Ισθμό τε και Νεμαίων, ανηρημένος”.
Όμως τι είχε συμβεί και ο Εργοτέλης δεν εκπροσώπησε την ιδιαίτερη πατρίδα του την Κνωσσό αλλά την Ιμέρα της Σικελίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες;
Ο σπουδαίος αυτός δρομέας από την Κρήτη καταγράφηκε ως ο πρώτος μετανάστης αθλητής στην παγκόσμια ιστορία του αθλητισμού. Πιο συγκεκριμένα, ο Εργοτέλης μετά από πολιτικές ταραχές στην Κνωσσό το 473 π.Χ., αναγκάστηκε να μεταναστεύσει στην Ιμέρα της Σικελίας, πόλη-κράτος και σύμμαχος των Συρακουσών που την εξουσία κατείχε ο τύραννος Ιέρωνας. Προφανώς, ο Ιέρωνας γνώριζε ότι ο Εργοτέλης ήταν ένας σπουδαίος δρομέας και για να τον γλυτώσει από τις πολιτικές διώξεις στην Κρήτη, τον μετέφερε στην Ιμέρα της Σικελίας. Εκεί, ο Ιέρωνας έφερε έναν σημαντικό δρομέα τον Άστυλο από τον Κρότωνα της Νότιας Ιταλίας για να προετοιμάσει και προπονήσει τον Εργοτέλη.
Ο τύραννος των Συρακουσών είχε ένα καλοδουλεμένο σχέδιο ώστε να κερδίσει και ο ίδιος την αναγνώριση από τους Έλληνες. Ο Ιέρωνας ήθελε να επαναλάβει τη νίκη του Κέλητος (ως χορηγού στα άλογα) όπως και στην Ολυμπιάδα του 476 π.Χ. και στην επόμενη του 472 π.Χ. αλλά και να κερδίσει στο δόλιχο με τον Εργοτέλη και την σύμμαχο πόλη-κράτος της Ιμέρας. Αυτό και έγινε. Ο Εργοτέλης, ένας πραγματικά ανίκητος δρομέας νικώντας και στους τέσσερις πανελλήνιους αγώνες, και μάλιστα από δυο φορές (Ολυμπία 472 π.Χ. και 464 π.Χ.) πέρασε στην ιστορία σαν ο πρώτος μετανάστης δρομέας Ολυμπιονίκης και ο Ιέρωνας ως ένας από τους πρώτους που οι πολιτικοί του σκοποί υλοποιούνταν μέσα από τις νίκες στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 1.Παυσανίας, Γ’ 4, 11; 2. L. Moretti, Ολυμπιονίκαι, i vincitori negli Antichi agoni Olimpici, MemLinc, Roma, 1987, pp. 68.; 3. SEG 11.1223 a;
*Ο Κωνσταντίνος Τζιαμπάσης είναι αρχαιολόγος
