Την “πλάτη” σε σπουδαία και σπάνια εκθέματα από την Επανάσταση του 1821 “γυρίζει” την τελευταία στιγμή η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αρκαδίας, καθώς μπλοκάρει τις διαδικασίες προγραμματισμένης έκθεσης στην Καρύταινα στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την απελευθέρωση.
Στην έκθεση, που σχεδιάζεται να εγκαινιαστεί στις 7 Αυγούστου στον Πύργο της Λεβένταινας στην Καρύταινα, που αποτέλεσε ορμητήριο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στα χρόνια της Επανάστασης, πρόκειται να εκτεθούν συλλεκτικές λιθογραφίες, αυθεντικά όπλα και έγγραφα μέχρι επιστολές του Γέρου του Μωριά.
Σύμφωνα με το χρονικό και τα όσα καταγγέλλει ο πρόεδρος του Συλλόγου των Καρυτινών Αθήνας-Πειραιά «Θεόδωρος Κολοκοτρώνης» κ. Γιώργος Αδαμόπουλος η έκθεση μέχρι και τον περασμένο Φεβρουάριο είχε λάβει το “πράσινο” φως για την πραγματοποίηση της από την προηγούμενη προϊστάμενη της υπηρεσίας, ωστόσο η μετακίνηση της σε άλλο πόστο του υπουργείου Πολιτισμού έφερε… τα πάνω κάτω.
Συγκεκριμένα από τον Μάρτιο, οπότε στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Αρκαδίας τοποθετήθηκε νέος προϊστάμενος, έχει ξεκινήσει ένας αγώνας από τους διοργανωτές της έκθεσης, προκειμένου να λάβουν εκ νέου την πολυπόθητη έγκριση, καθώς σε πρώτη φάση εκείνος αρνήθηκε την όποια εμπλοκή, με αποτέλεσμα ο χρόνος να κυλάει αντίστροφα για τα εγκαίνια των εορταστικών εκδηλώσεων, που έχουν οριστεί για τις αρχές Αυγούστου :
“Δυστυχώς εξαιτίας μεγάλων καθυστερήσεων, κινδυνεύει η ιστορική Καρύταινα, να μείνει χωρίς επετειακές εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια από την Εθνική Παλιγγενεσία, στην οποία ο ρόλος της και ο ρόλος του Κάστρου της ως ορμητήριο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, υπήρξαν ιδιαίτερα καθοριστικοί στην εξέλιξη της Ελληνικής Επανάστασης” αναφέρει ο πρόεδρος του συλλόγου Καρυτινών Αθήνας – Πειραιά ο οποίος πριν από λίγες ημέρες έστειλε ανοιχτή επιστολή στην υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη προκειμένου να μεσολαβήσει για τη διάθεση του μνημειακού χώρου :
“Είχαμε αποφασίσει μαζί με τη Μεθώνη να κάνουμε εκδηλώσεις για τα δύο κάστρα που συμμετείχαν στον αγώνα. Συμβολικά μιλάμε για τα δύο αντίπαλα κάστρα του 1821. Το ένα της Καρύταινας ως ορμητήριο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και το άλλο της Μεθώνης, που αποτέλεσε το κέντρο δράσης του Ιμπραήμ. Τη συνεργασία αυτή τη στηρίζει επιστημονικά και η κυρία Χατζηιωάννου, η γενική διευθύντρια του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών”.
Οι διεργασίες για την πραγματοποίηση των εκδηλώσεων στην ιστορική Καρύταινα έχουν ξεκινήσει εδώ και ένα χρόνο με τις μελέτες και τα χρονοδιαγράμματα να έχουν κατατεθεί στην ώρα τους :
“Τη συνεργασία αυτή την ήθελε και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αρκαδίας υπό την διεύθυνση της κυρίας Καραπαναγιώτου, η οποία μου ζήτησε να συμμετέχει η Εφορεία Αρχαιοτήτων ως συνεργαζόμενος φορέας και η ίδια ως μέλος της ομάδας έργου. Δυστυχώς η κυρία Καραπαναγιώτου τοποθετήθηκε τον Μάρτιο στο Αρχαιολογικό Μουσείο με αποτέλεσμα ο καινούργιος προϊστάμενος χωρίς καμία συζήτηση να αποσύρει το ενδιαφέρον του για τις εκδηλώσεις. Τον καλέσαμε να είναι ένας από τους ομιλητές για το κάστρο της Καρύταινας και η απάντηση του ήταν αρνητική. Μου ζήτησε μέχρι και μελέτη της έκθεσης, την οποία συνέταξα με όλες τις λεπτομέρειες και για ένα ολόκληρο μήνα την κρατούσε στο συρτάρι του χωρίς να της δώσει την παραμικρή σημασία, την ώρα που ο χρόνος για εμάς είναι τόσο σημαντικός”.
Ο Σύλλογος δεν είναι η πρώτη φορά που αποφασίζει να πραγματοποιήσει κάποια εκδήλωση στην Καρύταινα, καθώς το 2018 είχε λάβει σχετική άδεια από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αρκαδίας για την έκθεση “Καρύταινα of Europe” και το 2019 για την έκθεση με τους Τηνιακούς μαρμαρογλύπτες αφιερωμένη στο έτος Χαλεπά στους χώρους του πύργου της Λεβένταινας.
Ενώ για τις δυο προηγούμενες εκθέσεις που είχαμε κάνει στον πύργο είχε αποφασίσει τοπικά η Εφορεία Αρχαιοτήτων, τώρα ο νέος προϊστάμενος έστειλε τον φάκελο για εγκρίσεις στη Διεύθυνση Μουσείων στην Αθήνα και στη Διεύθυνση Βυζαντινών, όπως μου είπε, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καμία απάντηση. Δυστυχώς αν μέσα στην εβδομάδα δεν υπάρξει τελικά απάντηση θα αναγκαστώ να ακυρώσω όλες τις εκδηλώσεις της Καρύταινας, κάτι οδυνηρό για όλους και κυρίως για τον τόπο που έγραψε ιστορία στον απελευθερωτικό αγώνα”.
Το ευρωπαϊκό μοντέλο διαχείρισης
Θέση στο θέμα που έχει προκύψει καθώς και για την αλλαγή που απαιτείται στο μοντέλο διαχείρισης των μνημείων παίρνει και ο πρόεδρος του “Συλλόγου Φίλων Κάστρου Μεθώνης” Αντώνης Τσιρίγος :
“Tο απαράδεκτο περιστατικό φέρνει στην επιφάνεια το θέμα της αλλαγής του μοντέλου διαχείρισης των μνημείων. Με το θέμα της “Συμμετοχικής διακυβέρνησης της πολιτιστικής κληρονομιάς” ασχολήθηκαν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2014 ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε δύο σχετικά ψηφίσματα (το 2015 και το 2021). Τι προτείνεται; Ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης με συμμετοχή “των κοινοτήτων και της Κοινωνίας των Πολιτών”.
Αν αυτό το νέο μοντέλο κάποιοι αρμόδιοι δεν είναι σε θέση να το κατανοήσουν ας μην δημιουργούν εμπόδια στους πολίτες που εθελοντικά αγωνίζονται για την προστασία και την ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Θα πρέπει να καταλάβουν ότι είναι αμειβόμενοι δημόσιοι λειτουργοί και ΟΧΙ ιδιοκτήτες των μνημείων της χώρας. Ως δημόσιοι λειτουργοί υπόκεινται σε λογοδοσία για την προστασία και ΑΝΑΔΕΙΞΗ της πολιτιστικής κληρονομιάς”.
Η έκθεση στον Πύργο της Λεβένταινας εντάσσεται στο πλαίσιο των ευρύτερων επετειακών εκδηλώσεων σε Καρύταινα και Μεθώνη με γενικό τίτλο “Η Ιστορία του 1821 μέσα από δύο Κάστρα” με συνδιοργανωτές Φορείς και Συλλόγους των δύο περιοχών με την επιστημονική στήριξη του Ινστιτούτου του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
