Αίσιο τέλος είχε η περιπέτεια ενός μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που φοιτούσε σε δημοτικό σχολείο του Ναυπλίου, με την δικαστική απόφαση – σφαλιάρα για το Ελληνικό Δημόσιο 60/2021 του Μονομελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Ναυπλίου, που δημοσιεύτηκε στις 24.05.2021, η οποία δέχεται εν μέρει την αγωγή των γονέων, υποχρεώνοντας το Ελληνικό Δημόσιο να καταβάλει στους ενάγοντες, για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου τους χρηματικό ποσό.
Το Μονομελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Ναυπλίου αποφάσισε χρηματική ικανοποίηση για πρόκληση ηθικής βλάβης σε μαθητή δημοτικού σχολείου του Ναυπλίου, με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, εναντίον του οποίου το Σχολείο, η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και οι άλλοι φορείς, παρέλειψαν να λάβουν τα οριζόμενα μέτρα εκπαίδευσης, στρεφόμενοι εναντίον του μαθητή και των γονέων του, επιδιώκοντας την απομάκρυνσή του από το σχολικό περιβάλλον και τη μετεγγραφή του σε Ειδικό Σχολείο.
Στην υπόθεση αυτή, που έφερε στο φως ο έντυπος ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ο μαθητής της Δευτέρας τάξης Δημοτικού Σχολείου του Ναυπλίου, με τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες έπεσε θύμα διάκρισης ενεργειών της Διοίκησης με την έκδοση άκυρων και ανυπόστατων εγγράφων, απόπειρα αφαίρεσης της επιμέλειας από τους γονείς του με καταγγελία στον εισαγγελέα, εξαιτίας άρνησης συναίνεσης των γονέων να φοιτήσει στο Ειδικό Σχολείο Άργους, κατά τη σύσταση του ΚΕΔΔΥ Αργολίδας, η οποία σύσταση εκ των υστέρων κρίθηκε μη νόμιμη και ανακλήθηκε.
Ρατσισμός και σχολείο
Ο δικηγόρος της οικογένειας Κωνσταντίνος Σταθογιαννόπουλος κάνει λόγο για «Ρατσισμό», δηλώνοντας στον ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ:
«Το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά δικαιώματα όπως κυρώθηκε με τον Ν. 1532 της 19/19 Μαρτίου 1985 (ΦΕΚ Α’ 45)] επιβάλλει σθεναρή υποχρέωση στα κράτη μέλη για προοδευτική και πλήρη υλοποίηση του δικαιώματος στην εκπαίδευση, «για καθέναν», χωρίς διάκριση, έτσι ώστε «η μόρφωση να καθιστά κάθε πρόσωπο ικανό να διαδραματίσει ένα χρήσιμο ρόλο σε μία ελεύθερη κοινωνία».
Διάκριση θεωρείται οποιοσδήποτε διαχωρισμός, αποκλεισμός, ή περιορισμός ενός παιδιού στη βάση της αναπηρίας του – συμπεριλαμβανομένης της άρνησης εύλογων προσαρμογών και της λήψης των απαιτούμενων μέτρων – που έχει ως σκοπό ή αποτέλεσμα να εμποδίσει ή να ακυρώσει την αναγνώριση, απόλαυση ή υλοποίηση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών, σε ίση βάση με τους συνομηλίκους του.
Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ν. 2901/1992) κατοχυρώνει το δικαίωμα κάθε παιδιού για πρόσβαση στην εκπαίδευση, χωρίς διάκριση για καμία κατάσταση, συμπεριλαμβανομένης «της ανικανότητας» και δεσμεύει τα κράτη μέλη ότι το δικαίωμα αυτό πρέπει να υλοποιείται στη βάση της ισότητας των ευκαιριών. Ορίζει, επίσης, ότι η εκπαίδευση πρέπει να αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, στη συνολική ανάπτυξη της προσωπικότητας και την πληρέστερη δυνατή ανάπτυξη των χαρισμάτων και των σωματικών και πνευματικών ικανοτήτων του κάθε παιδιού (άρθρα 2, 28, 29).
Το νομοθετικό πλαίσιο υπάρχει και με ειδικότερους νόμους που εξασφαλίζουν τις ίσες ευκαιρίες των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες στη δημόσια εκπαίδευση και στην ένταξή τους στο γενικό δημόσιο σχολείο, αλλά το ανθρώπινο δυναμικό της Δημόσιας Διοίκησης, σχολείου και ειδικών δομών δήθεν προστασίας των ιδιαίτερων εκπαιδευτικών αναγκών κάποιων μαθητών, προτίμησε να τους στείλει στον Καιάδα και όχι να εφαρμόσει το νόμο. Ο ασυνείδητος ρατσισμός, υπό τη μορφή του θα εξαφανίσουμε ότι μας ενοχλεί, χρησιμοποιώντας τη διοικητική μας εξουσία, είναι εξίσου επικίνδυνος με τον εμφανή ρατσισμό που τιμωρείται από το νόμο. Το τρίτο δημοτικό σχολείο Ναυπλίου, το ΚΕΔΔΥ Αργολίδας, και όλες οι εμπλεκόμενες δομές, προσπάθησαν με όλους τους τρόπους να στερήσουν από έναν υπερκινητικό μαθητή το δικαίωμά του στην εκπαίδευση επιδιώκοντας διακαώς και παρανόμως να το ξεφορτωθούν και να το στείλουν στο Ειδικό Σχολείο. Χρησιμοποίησαν όλα τα μέσα που μπορούσαν, αλλά δεν το κατάφεραν. Οι γονείς του παιδιού πάλεψαν σθεναρά εναντίον τους και γνωρίζετε τί είναι να τα βάζεις με τα Σύστημα και με αυτούς που τάχα θέλουν το καλό του μαθητή και όχι τη ησυχία τους. Φανατιστείτε ένα μικρό μαθητή σε αναπηρικό καροτσάκι το σχολείο δεν έχει ράμπες για να μπει κι ούτε ράμπες γιο να πάει στη τουαλέτα, ενώ πληρώνεται γ αυτό, κι επειδή με δυσκολία το παιδί αυτό, προσπαθεί να μπει στο σχολικό του περιβάλλον, δέχεται επίθεση από δασκάλους, μαθητές, γονείς και φορείς προστασίας του.
Η Δικαιοσύνη μίλησε και καταδίκασε τους ειδικούς του Ναυπλίου, που παρέλειψαν ως όφειλαν, παρανομώντας, να πραστατεύσουν το μικρό μαθητή και να ασκήσουν τα καθήκοντά τους. Η παρακάτω δικαστική απόφαση αποδεικνύει τα παραπάνω, όσο για μένα το μόνο έχω να πω είναι «ντροπή τους». αλλά, είμαι βέβαιος ότι δεν κατανοούν την έννοια της λέξης αυτής».
Οι γονείς
Οι γονείς από τη μεριά τους – όπως αναφέρεται στην απόφαση – ισχυρίστηκαν στο δικαστήριο, ότι το τέκνο τους και οι ίδιοι προσωπικά έχουν υποστεί ηθική βλάβη λόγω προσβολής της προσωπικότητάς τους. Επιπλέον, προβάλλουν ότι δεν είναι νόμιμη έκθεση του ΚΕΔΔΥ, αφενός για τυπικούς λόγους, καθώς δεν φέρει υπογραφή του Προϊσταμένου της εν λόγω υπηρεσίας, και αφετέρου για ουσιαστικούς λόγους, καθώς η κατάσταση του τέκνου τους δεν ήταν τέτοια ώστε να επιβάλλεται η μεταγραφή του σε σχολείο ειδικής αγωγής. Συναφώς, ισχυρίζονται ότι η συγκεκριμένη γνωμάτευση, αν και στη συνέχεια ανακλήθηκε από τη διοίκηση, παρήγαγε αποτελέσματα, καθώς κοινοποιήθηκε στο σχολικό περιβάλλον του τέκνου τους, με αποτέλεσμα το τελευταίο να θεωρείται ότι χρήζει ειδικού σχολείου, ενώ, επιπλέον, ελήφθη υπόψιν από τον εισαγγελέα, ο οποίος διέταξε να διενεργηθεί έρευνα για τον τρόπο άσκησης της γονικής τους μέριμνας με την απειλή αφαίρεσης της επιμέλειας του τέκνου τους.
Τέλος, ισχυρίζονται ότι μη νομίμως απεστάλη από τον Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αργολίδας στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Ναυπλίου αναφορά με θέμα «επιθετική συμπεριφορά μαθητή», βάσει της οποίας ο εισαγγελέας διέταξε επείγουσα κοινωνική έρευνα για τον τρόπο άσκησης γονικής μέριμνας, δεδομένου ότι στο εν λόγω έγγραφο ψευδώς βεβαιώνεται ότι οι ίδιοι αρνούνται να συμμορφωθούν με ισχύουσα γνωμάτευση του ΚΕΔΔΥ, καθώς η τελευταία ήταν τυπικά ανυπόστατη και ουσιαστικά εσφαλμένη. Ισχυρίζονται δε ότι από τη διενέργεια κοινωνικής έρευνας για την οικογενειακή τους ζωή, τη γονεϊκή τους ικανότητα και τον τρόπο άσκησης της επιμέλειας του τέκνου τους, ως επακόλουθο των ανωτέρω συκοφαντιών, υπέστησαν ηθική βλάβη λόγω προσβολής της προσωπικότητάς τους και βλάβη στην επαγγελματική τους φήμη.
Η απόφαση
Ακολουθεί η απόφαση 60/2021 του Μονομελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Ναυπλίου, με θέμα «Χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης – Μαθητής με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες»:
Χρηματική ικανοποίηση για πρόκληση ηθικής βλάβης σε μαθητή δημοτικού σχολείου, με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (διάσπαση προσοχής-υπερκινητικότητα), εναντίον του οποίου το Σχολείο και η Πρωτοβάθμια Διεύθυνση Εκπαίδευσης, παρέλειψαν να λάβουν τα κατά το νόμο οριζόμενα μέτρα εκπαίδευσης, στρεφόμενοι ποινικά και διοικητικά εναντίον του μαθητή και των γονέων του, επιδιώκοντας την απομάκρυνσή του από το σχολικό περιβάλλον και τη μετεγγραφή του στο Ειδικό Σχολείο, χωρίς να πληρούνται οι τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις του νόμου.
ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 60/2021
TO ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΝΑΥΠΛΙΟΥ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 29 Σεπτεμβρίου 2021 με δικαστή τον Αντώνιο Σκλία και γραμματέα την Αλεξάνδρα Κόλλια, δικαστική υπάλληλο.
Για να δικάσει την αγωγή με ημερομηνία κατάθεσης 12.11.2019 (ΑΓ./2019)
των 1………. και 2) ατομικά και ως ασκούντων από κοινού τη γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου τους, ……….., που παραστάθηκαν δια του δικηγόρου Δ.Σ.Ναυπλίου Κωνσταντίνου Σταθογιαννόπουλου
κ α τ ά του Ελληνικού Δημοσίου που εκπροσωπείται νομίμως από τον Υπουργό Οικονομικών και παραστάθηκε με δήλωση , κατ’ άρθρο 133 παρ. 2 του Κ.Δ.Δ, της δικαστικής πληρεξούσιας του Ν.Σ.Κ. Ελένης – Μαρίας Παπαπετροπούλου.
Κατά τη συζήτηση, ο διάδικος που εμφανίστηκε και παραστάθηκε ανέπτυξε τους ισχυρισμούς του και ζήτησε όσα αναφέρονται στα πρακτικά.
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα
Σκέφθηκε κατά τον νόμο
1. Επειδή, με την κρινόμενη καταψηφιστική αγωγή, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκαν τα αναλογούντα τέλη δικαστικού ενσήμου (βλ. τα υπ’ αριθ. … και … e – παράβολα), οι ενάγοντες ζητούν, παραδεκτώς, ατομικά και ως ασκούντες από κοινού τη γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου τους……., να υποχρεωθεί το εναγόμενο να τους καταβάλει νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής έως την πλήρη εξόφληση και με απόφαση που θα κηρυχτεί προσωρινά εκτελεστή: α) το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη το τέκνο τους από τις αποδιδόμενες σε υπαλλήλους του εναγομένου παράνομες πράξεις και παραλείψεις κατά τη φοίτησή του το σχολικό έτος 2018-2019 στο …. Δημοτικό Σχολείο Ναυπλίου και β) το ποσό των δέκα χιλιάδων ευρώ στον καθένα από αυτούς για την ίδια ως άνω αιτία.
2. Επειδή, στο άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα ορίζεται ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος (…)». Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, ευθύνη προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνο από την έκδοση μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξης ή από τη μη νόμιμη παράλειψη έκδοσης τέτοιας πράξης, αλλά και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή ν.π.δ.δ., ή από παραλείψεις οφειλόμενων νόμιμων υλικών ενεργειών αυτών, εφόσον απορρέουν από την οργάνωση και λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών και δεν συνάπτονται με την ιδιωτική διαχείριση του Δημοσίου, ούτε οφείλονται σε προσωπικό πταίσμα του οργάνου που ενήργησε εκτός του κύκλου των υπηρεσιακών του καθηκόντων.
Απαραίτητη, πάντως, προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημίωσης είναι, μεταξύ άλλων, η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξης ή παράλειψης ή υλικής ενέργειας ή παράλειψης υλικής ενέργειας του οργάνου και της επελθούσης ζημίας (ΣτΕ 1408/2006, 3069/2004, 2739/2000). Εξάλλου, η επίκληση και η απόδειξη συγκεκριμένης ζημίας εκ μέρους του διοικουμένου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να του επιδικασθεί αποζημίωση και συνεπώς δεν καταβάλλεται αποζημίωση εκ μόνου του λόγου ότι υφίσταται παράνομη πράξη ή παράλειψη των οργάνων του Δημοσίου, χωρίς την απόδειξη συγκεκριμένης κατά νόμο ζημίας (ΣτΕ 4913/1998).
3. Επειδή, περαιτέρω, στο άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα, ορίζεται ότι : «Σε περίπτωση αδικοπραξίας, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά τη κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Αυτό ισχύει ιδίως για εκείνον που έπαθε προσβολή της υγείας, τιμής ή της αγνείας του ή στερήθηκε την ελευθερία του. Στην περίπτωση θανάτωσης προσώπου η χρηματική ικανοποίηση μπορεί να επιδικασθεί στην οικογένεια του θύματος λόγω ψυχικής οδύνης».
Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι δικαιούχος της χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης είναι εκείνος που προσεβλήθη αμέσως στην υγεία, την τιμή, την αγνεία ή στερήθηκε της ελευθερίας του. Αντιθέτως, δεν δικαιούται χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης και αυτός, ο οποίος δοκιμάζει ψυχικό πόνο και στενοχώρια λόγω προσβολής στα προεκτεθέντα έννομα αγαθά στενώς συνδεόμενου με αυτόν προσώπου, όπως είναι η σύζυγος ή οι γονείς, εκτός αν αυτό προβλέπεται ειδικώς από διάταξη νόμου, όπως η προεκτεθείσα διάταξη του εδ. β’ του άρθρου 932 του ΑΚ (βλ. ΣτΕ 4981/2012, 2796/2006 επταμ., 1915/2007, 241/2009, ΑΠ 18/2004/ Ολομ., 648/2002, 624/2010, 1007/2011).
4. Επειδή, περαιτέρω, στον ν. 3699/2008 «Ειδική Αγωγή και εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» (ΦΕΚ Α’ 199/2-10-2008) ορίζεται στο άρθρο 1 ότι: “ 1. Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση (ΕΑΕ) είναι το σύνολο των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών στους μαθητές με αναπηρία και διαπιστωμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή στους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Η πολιτεία . . . Δεσμεύεται … να διασφαλίζει σε όλους τους πολίτες με αναπηρία και διαπιστωμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ίσες ευκαιρίες για πλήρη συμμετοχή και συνεισφορά στην κοινωνία, ανεξάρτητη διαβίωση, οικονομική αυτάρκεια και αυτονομία, με πλήρη κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους στη μόρφωση και στην κοινωνική και επαγγελματική ένταξη. . . ”, στο άρθρο 2 ότι:
“3. Στις Σχολικές μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΣΜΕΑΕ) και κατά τη συνεκπαίδευση στα γενικά σχολεία, εφαρμόζονται ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα, ανάλογα με τις αναπηρίες και τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών, για όσο χρονικό διάστημα είναι αναγκαίο ή και για ολόκληρη τη διάρκεια της σχολικής ζωής τους. . .
4. Στους μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες παρέχεται ΕΑΕ, η οποία -στο πλαίσιο των σκοπών της προσχολικής, πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας, τριτοβάθμιας, μη τυπικής, άτυπης και δια βίου εκπαίδευσης- επιδιώκει να αναπτύξει την προσωπικότητα τους και να τους καταστήσει κατά το δυνατόν ικανούς για αυτόνομη συμμετοχή στην οικογενειακή, επαγγελματική, κοινωνική και πολιτισμική ζωή.
5. Η ΕΑΕ επιδιώκει ιδίως:
α) την ολόπλευρη και αρμονική ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες,
β) τη βελτίωση και αξιοποίηση των δυνατοτήτων και δεξιοτήτων τους, ώστε να καταστεί δυνατή η ένταξη ή η επανένταξη τους στο γενικό σχολείο, όπου και όταν αυτό είναι δυνατόν,
γ) την αντίστοιχη προς τις δυνατότητες τους ένταξη στο εκπαιδευτικό σύστημα, στην κοινωνική ζωή και στην επαγγελματική δραστηριότητα και
δ) την αλληλοαποδοχή, την αρμονική συμβίωση τους με το κοινωνικό σύνολο και την ισότιμη κοινωνική τους εξέλιξη, με στόχο τη διασφάλιση της πλήρους προσβασιμότητας των μαθητών με αναπηρία και με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς και των εκπαιδευτικών ή/και γονέων και κηδεμόνων με αναπηρία, σε όλες τις υποδομές (κτιριακές, υλικοτεχνικές συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών), τις υπηρεσίες και τα αγαθά που αυτά διαθέτουν.
6. Οι ανωτέρω στόχοι επιτυγχάνονται με:
α) την έγκαιρη ιατρική διάγνωση,
β) τη διάγνωση και αξιολόγηση των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών τους στα ΚΕΔΔΥ και στα δημόσια Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα (ΙΠΔ),
γ). . .
δ) την εφαρμογή ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και προγραμμάτων αποκατάστασης, την προσαρμογή του εκπαιδευτικού και διδακτικού υλικού. . στο άρθρο 3 ότι:
“ 1. Μαθητές με . . . ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες θεωρούνται όσοι για ολόκληρη ή ορισμένη περίοδο της σχολικής τους ζωής εμφανίζουν σημαντικές δυσκολίες μάθησης εξαιτίας αισθητηριακών, νοητικών, γνωστικών, αναπτυξιακών προβλημάτων, ψυχικών και νευροψυχικών διαταραχών οι οποίες, σύμφωνα με τη διεπιστημονική αξιολόγηση, επηρεάζουν τη διαδικασία της σχολικής προσαρμογής και μάθησης.
Στους μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες συγκαταλέγονται ιδίως όσοι παρουσιάζουν . . . διαταραχές ομιλίας-λόγου, ειδικές μαθησιακές δυσκολίες όπως δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία, σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα, διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (φάσμα αυτισμού), ψυχικές διαταραχές και πολλαπλές αναπηρίες.
2. Οι μαθητές με σύνθετες γνωστικές, συναισθηματικές και κοινωνικές δυσκολίες . . . ανήκουν στα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ., στο άρθρο 4 ότι:
“1. Οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών με αναπηρία ή και με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες διερευνώνται και διαπιστώνονται από τα Κέντρα Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (ΚΕΣΥ), τις Επιτροπές Διεπιστημονικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης (ΕΔΕΑΥ), και τα αναγνωρισμένα από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Κοινοτικά Κέντρα Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Εφήβων άλλων Υπουργείων . . στο άρθρο 5 , όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 51 Ν.4547/2018, (Α’ 102/12.6.2018): “ 1. …
2. Η διερεύνηση, η αξιολόγηση και η διαπίστωση του είδους των δυσκολιών και των πιθανών εκπαιδευτικών, συναισθηματικών, ψυχοκοινωνικών και άλλων αναγκών και φραγμών στη μάθηση πραγματοποιείται στα ΚΕΣΥ από τριμελή διεπιστημονική ομάδα, η οποία απαρτίζεται από έναν εκπαιδευτικό με εξειδίκευση στην ΕΑΕ, πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ανάλογα με τη βαθμίδα από την οποία προέρχεται ο αξιολογούμενος μαθητής, έναν κοινωνικό λειτουργό και έναν ψυχολόγο. . .
3. Μετά το τέλος της αξιολόγησης από τα ΚΕΣΥ, η διεπιστημονική ομάδα συντάσσει έκθεση αξιολόγησης – γνωμάτευση. Στην έκθεση προσδιορίζεται και περιγράφεται το είδος των ειδικών αναγκών ή των μαθησιακών ή ψυχοκοινωνικού τύπου δυσκολιών που αντιμετωπίζει ο μαθητής, καθώς και οι κλίσεις και τα ενδιαφέροντά του και προτείνεται, κατά περίπτωση, το κατάλληλο εκπαιδευτικό πλαίσιο ένταξης και φοίτησης, η αλλαγή σχολικού πλαισίου, όποτε κρίνεται σκόπιμη, η αναγκαία ψυχοπαιδαγωγική και διδακτική υποστήριξη, καθώς και τα απαραίτητα τεχνικά βοηθήματα και εκπαιδευτικά υλικά που διευκολύνουν την εκπαίδευση και την επικοινωνία του μαθητή. Η έκθεση αξιολόγησης – γνωμάτευση συνοδεύεται από πλαίσιο Εξατομικευμένου Προγράμματος Εκπαίδευσης (ΕΠΕ), το οποίο περιλαμβάνει βασικούς άξονες και γενικές υποδείξεις.
Η διαμόρφωση των βασικών αξόνων του ΕΠΕ γίνεται σε συνεργασία με τον γονέα ή τον κηδεμόνα του μαθητή με αναπηρία ή και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή και τον ίδιο τον μαθητή, όπου αυτό καθίσταται δυνατόν. Η τελική έκθεση αξιολόγησης – γνωμάτευση και οι βασικοί άξονες του ΕΠΕ γνωστοποιούνται στους γονείς ή τους κηδεμόνες.
4. Τα ΚΕΣΥ, ανάλογα με το είδος και το βαθμό των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών και των μαθησιακών δυσκολιών, προσδιορίζουν το χρόνο επαναξιολόγησης, ο οποίος αναγράφεται στην έκθεση αξιολόγησης – γνωμάτευση. Αν δεν αναγράφεται χρόνος επαναξιολόγησης, οι εκθέσεις των ΚΕΣΥ έχουν μόνιμη ισχύ.
5. Οταν . . . οι γονείς και κηδεμόνες διαφωνούν με το αποτέλεσμα της έκθεσης αξιολόγησης – γνωμάτευσης του ΚΕΣΥ, οι γονείς ή κηδεμόνες έχουν δικαίωμα προσφυγής σε πενταμελή Δευτεροβάθμια Επιτροπή Διεπιστημονικής Αξιολόγησης (ΔΕΔΑ), που συγκροτείται με απόφαση του περιφερειακού διευθυντή εκπαίδευσης. . .
6. Οι σχολικές μονάδες και οι επιτροπές εξετάσεων των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες υποχρεούνται να εφαρμόζουν τις προτάσεις, που αναφέρονται στις εκθέσεις αξιολόγησης – γνωματεύσεις που συντάσσουν οι αρμόδιες υπηρεσίες. . . στο άρθρο 6 ότι:
“ 1. Οι μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες μπορούν να φοιτούν:
α) Σε σχολική τάξη του γενικού σχολείου, εφόσον πρόκειται για μαθητές με ήπιες μαθησιακές δυσκολίες, υποστηριζόμενοι από τον εκπαιδευτικό της τάξης, ο οποίος συνεργάζεται κατά περίπτωση με τα ΚΕΔΔΥ, με τους σχολικούς συμβούλους γενικής και ειδικής εκπαίδευσης και τους συμβούλους ΕΕΠ.
β) Σε σχολική τάξη του γενικού σχολείου, με παράλληλη στήριξη-συνεκπαίδευση, από εκπαιδευτικούς ΕΑΕ, όταν αυτό επιβάλλεται από το είδος και το βαθμό των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών. Η παράλληλη στήριξη παρέχεται σε μαθητές που μπορούν με κατάλληλη ατομική υποστήριξη να παρακολουθήσουν το αναλυτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα της τάξης, σε μαθητές με σοβαρότερες εκπαιδευτικές ανάγκες όταν στην περιοχή τους δεν υπάρχει άλλο πλαίσιο ΕΑΕ (ειδικό σχολείο, τμήμα ένταξης) ή όταν η παράλληλη στήριξη καθίσταται απαραίτητη – βάσει της γνωμάτευσης του ΚΕΔΔΥ – εξαιτίας των ειδικών εκπαιδευτικών τους αναγκών.
Στην τελευταία περίπτωση η στήριξη από ειδικό εκπαιδευτικό μπορεί να γίνεται σε μόνιμη και προγραμματισμένη βάση. Την παράλληλη στήριξη εισηγείται αποκλειστικά το οικείο ΚΕΔΔΥ το οποίο με γραπτή γνωμάτευση του καθορίζει τις ώρες παράλληλης στήριξης κατά περίπτωση. Οι αιτήσεις για παράλληλη στήριξη υποβάλλονται στη διεύθυνση του σχολείου και μέσω της οικείας διεύθυνσης εκπαίδευσης διαβιβάζονται στη Διεύθυνση ΕΑΕ του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και θρησκευμάτων για έγκριση και προγραμματισμό εκτέλεσης.
Ο χρόνος υποβολής αιτήσεων παράλληλης στήριξης ορίζεται από την ημερομηνία εγγραφής στο σχολείο μέχρι την 20ή Οκτωβρίου κάθε σχολικού έτους. . . . Από την 1.9.2010, η παράλληλη στήριξη – συνεκπαίδευση μπορεί να παρέχεται και μέσω προγραμμάτων εξειδικευμένης εκπαιδευτικής υποστήριξης για ένταξη μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, τα οποία εντάσσονται σε Πράξεις που συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από το Δημόσιο στο πλαίσιο του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ), από εκπαιδευτικούς των κλάδων ΠΕ 60 και ΠΕ 70 που έχουν τα Τυπικά προσόντα τοποθέτησης στην ΕΑΕ, ΠΕ 61, ΠΕ 71, ΠΕ 02.50, ΠΕ 03.50 και ΠΕ 04.50. Αν οι ανωτέρω εκπαιδευτικοί δεν επαρκούν, στα προγράμματα αυτά μπορεί να συμμετέχουν και οι λοιποί εκπαιδευτικοί των κλάδων ΠΕ 60 και ΠΕ 70, καθώς και εκπαιδευτικοί των κλάδων ΠΕ 02, ΠΕ 03 και ΠΕ 04. Οι εκπαιδευτικοί όλων των ανωτέρω κλάδων παρακολουθούν πρόγραμμα επιμόρφωσης. . . Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και θρησκευμάτων . . . καθορίζονται οι στόχοι του προγράμματος επιμόρφωσης, η συνολική διάρκεια του σε ώρες, τα αντικείμενα διδασκαλίας και οι θεματικές ενότητες. …
γ) Σε ειδικώς οργανωμένα και καταλλήλως στελεχωμένα Τμήματα Ένταξης (ΤΕ) που λειτουργούν μέσα στα σχολεία γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης. . .
4. Όταν η φοίτηση των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες καθίσταται ιδιαίτερα δύσκολη στα σχολεία του κοινού εκπαιδευτικού προγράμματος ή στα τμήματα ένταξης, λόγω των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών τους, η εκπαίδευση των μαθητών αυτών παρέχεται:
α) Σε αυτοτελείς ΣΜΕΑΕ.
β) Σε σχολεία ή τμήματα που λειτουργούν είτε ως αυτοτελή είτε ως παραρτήματα άλλων σχολείων σε νοσοκομεία, κέντρα αποκατάστασης, ιδρύματα αγωγής ανηλίκων, ιδρύματα χρονίως πασχόντων ή Υπηρεσίες εκπαίδευσης και αποκατάστασης των Μονάδων Ψυχικής Υγείας, εφόσον σε αυτά διαβιούν άτομα σχολικής ηλικίας με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες,
γ) Με διδασκαλία στο σπίτι, όταν αυτή κρίνεται αναγκαία, για σοβαρά βραχυχρόνια ή χρόνια προβλήματα υγείας, τα οποία δεν επιτρέπουν τη μετακίνηση και Φοίτηση των μαθητών στο σχολείο. . .
5. Για κάθε μαθητή με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, το ΕΠΕ σχεδιάζεται από τη διεπιστημονική ομάδα του οικείου ΚΕΔΔΥ, συντάσσεται και υλοποιείται από τον αρμόδιο εκπαιδευτικό ΕΑΕ, σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό της τάξης, τον σχολικό Σύμβουλο ΕΑΕ και τον σύμβουλο ΕΕΠ . . στο άρθρο 16 Εκπαιδευτικό Προσωπικό” ότι :
1. Η στελέχωση των ΣΜΕΑΕ, των ΤΕ, των ΚΕΔΔΥ, των προγραμμάτων πρώιμης παρέμβασης, των προγραμμάτων παράλληλης στήριξης και παροχής διδασκαλίας στο σπίτι γίνεται από:
α) Εκπαιδευτικούς ΕΑΕ πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης κλάδων ΠΕ61 και ΠΕ71, και
β) Εκπαιδευτικούς ΕΑΕ πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που ανήκουν σε όλους τους προβλεπόμενους από τις ισχύουσες διατάξεις κλάδους γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, με εξειδίκευση στην ΕΑΕ. Η εξειδίκευση στην ΕΑΕ αποδεικνύεται με: αα) Διδακτορικό δίπλωμα στην ΕΑΕ ή στη Σχολική Ψυχολογία, . . .ή ββ) Μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην ΕΑΕ ή στη Σχολική Ψυχολογία ή γγ) Πτυχίο διετούς μετεκπαίδευσης στην ΕΑΕ των Διδασκαλείων της ημεδαπής ή αναγνωρισμένο ως ισότιμο και αντίστοιχο πτυχίο της αλλοδαπής . . . ή δδ) Πτυχίο Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή αναγνωρισμένο ως ισότιμο και αντίστοιχο πτυχίο της αλλοδαπής με τουλάχιστον πενταετή αποδεδειγμένη προϋπηρεσία στην ΕΑΕ.. . .” και, τέλος, στο άρθρο 37 ότι η ισχύς του νόμου αυτού ισχύει από την δημοσίευσή του στην ΕτΚ.
5. Επειδή, όπως προκύπτει από την εισηγητική έκθεση του ν. 3699/2008 πρώτη προτεραιότητα του νομοθέτη υπήρξε η ενσωμάτωση των παιδιών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στη γενική εκπαίδευση με την ανάπτυξη προγραμμάτων ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης, προκειμένου με τον τρόπο αυτόν να επιτευχθεί η πληρέστερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους, η αμοιβαία αποδοχή τους με το κοινωνικό σύνολο και η συμμετοχή τους στην παραγωγική διαδικασία.
Εξάλλου, η ένταξη των παιδιών με αναπηρία στα κοινά σχολεία προβλέπεται στο πλαίσιο υλοποίησης της δέσμευσης που ανέλαβε η πολιτεία, υιοθετώντας με το άρθρο 3 παρ. 1 του ν. 2430/1996 (Α’ 156) τους πρότυπους κανόνες για την προώθηση των ίσων ευκαιριών για τα άτομα με αναπηρία, που εγκρίθηκαν με την Απόφαση 48/96 της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στις 20.12.1993, από τους οποίους ο υπ’ αριθμόν 6 κανόνας προβλέπει ότι τα κράτη μέλη του Ο.Η.Ε. πρέπει να αναγνωρίζουν την αρχή των ίσων ευκαιριών εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία και να φροντίζουν ώστε η εκπαίδευσή τους να είναι αναπόσπαστο μέρος του όλου εκπαιδευτικού συστήματος, ενώ, μόνον όταν λόγω ιδιαίτερων αναγκών ή έλλειψης κατάλληλων συνθηκών δεν είναι δυνατή η συνεκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία μαζί με τα άλλα άτομα, είναι δυνατό και σκόπιμο η εκπαίδευσή τους να γίνεται σε σχολεία ειδικής αγωγής ή σε τμήματα ειδικής αγωγής μέσα στα κοινά σχολεία. Ακριβώς ενόψει αυτών, άλλωστε, με τις προαναφερθείσες διατάξεις θεσπίζεται ο κανόνας της φοιτήσεως των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες είτε στα συνήθη τμήματα των κοινών σχολείων, με παράλληλη στήριξη από εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής, είτε σε κατάλληλα στελεχωμένα τμήματα ένταξης, τα οποία λειτουργούν εντός των κοινών σχολείων μόνον δε στην περίπτωση που η φοίτηση των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα κοινά σχολεία ή στα τμήματα ένταξης καθίσταται ιδιαίτερα δύσκολη, λόγω του είδους και του βαθμού του προβλήματος τους, επιτρέπεται η παροχή εκπαίδευσης σε αυτά σε σχολεία ειδικής αγωγής, σε σχολεία ή τμήματα που λειτουργούν μέσα σε νοσοκομεία, κέντρα αποκατάστασης κλπ. ή στο σπίτι, σε εξαιρετικές περιπτώσεις (πρβλ. Σ.τ.Ε. 2122/2011).
Εξάλλου, σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις των άρθρων 4-6 του ν. 3699/2008, υποχρεωτικό στάδιο της διαδικασίας παροχής ειδικής εκπαίδευσης σε μαθητές είναι η γνωμάτευση διεπιστημονικής ομάδας του οικείου ΚΕΔΔΥ (και ήδη ΚΕΣΥ), με την οποία προσδιορίζεται και περιγράφεται το είδος των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών του μαθητή και προτείνεται, κατά περίπτωση, το κατάλληλο εκπαιδευτικό πλαίσιο ένταξης και φοίτησης, η αλλαγή σχολικού πλαισίου, όποτε κρίνεται σκόπιμη, η αναγκαία ψυχοπαιδαγωγική και διδακτική υποστήριξη, καθώς και τα απαραίτητα τεχνικά βοηθήματα και εκπαιδευτικά υλικά που διευκολύνουν την εκπαίδευση και την επικοινωνία του μαθητή.
Η εν λόγω έκθεση αξιολόγησης – γνωμάτευση συνοδεύεται από πλαίσιο Εξατομικευμένου Προγράμματος Εκπαίδευσης (ΕΠΕ), το οποίο σχεδιάζεται από τη διεπιστημονική ομάδα του οικείου ΚΕΣΥ και υλοποιείται από τον αρμόδιο εκπαιδευτικό ΕΑΕ. Κατά της έκθεσης αξιολόγησης – γνωμάτευσης του ΚΕΣΥ, οι γονείς ή κηδεμόνες έχουν δικαίωμα προσφυγής σε πενταμελή Δευτεροβάθμια Επιτροπή Διεπιστημονικής Αξιολόγησης (ΔΕΔΑ), οι δε σχολικές μονάδες είναι υποχρεωμένες να εφαρμόζουν τις προτάσεις της γνωμάτευσης.
6. Επειδή, περαιτέρω, στην προκειμένη περίπτωση , από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα εξής: Το τέκνο των εναγόντων, ………γεννηθέν το 2011, διαγνώστηκε σε ηλικία τεσσάρων ετών με ειδική διαταραχή στην έκφραση γλώσσας (F80.1) και ειδική διαταραχή κινητικής λειτουργίας (F82).
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις διαπιστώσεις που περιλαμβάνονται στην από 18.12.2015 ιατρική γνωμάτευση των παιδοψυχιάτρων …της Πανεπιστημιακής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής του Γ.Ν. Παίδων “ FI Αγία Σοφία”, : “ παρουσιάζει ανωριμότητα στην εξέλιξη του λόγου, φτωχό λεξιλόγιο, φωνολογικά ελλείμματα και δυσκολία στην κατανόηση εννοιών, ενώ συνυπάρχει υπερκινητικότητα, παρορμητική συμπεριφορά και δυσκολία στον συντονισμό των κινήσεων. Διατηρεί καλή βλεμματική επαφή και εξωλεκτική επικοινωνία χωρίς να παρουσιάζει στερεότυπα και επαναλαμβανόμενα πρότυπα συμπεριφοράς.
Διαπιστώθηκε, τέλος, εναντιωματική συμπεριφορά, δυσκολία να ακολουθήσει κανόνες και οδηγίες και μικρή ανοχή στη ματαίωση”. Για τη δε θεραπευτική αντιμετώπιση των εν λόγω διαταραχών προτάθηκε ατομικό πρόγραμμα αποκατάστασης με λογοθεραπείες, εργοθεραπείες, θεραπείες συμπεριφοράς και συμβουλευτικής γονέων. Ακολούθως, κατά το σχολικό έτος 2017-2018, ο μαθητής … φοίτησε στην Α’ τάξη του .ου Δημοτικού Σχολείου Ναυπλίου, όπου αντιμετώπισε ιδιαίτερες δυσκολίες σε θέματα συμπεριφοράς εντός της σχολικής κοινότητας, ιδίως ως προς τις διαπροσωπικές του σχέσεις.
Για το λόγο αυτό, ο πατέρας του, δεύτερος ενάγων, παρουσιάστηκε στο ΚΕΔΔΥ Αργολίδας και κατέθεσε την υπ. αρ. πρωτ ./22.06.2018 αίτηση έγκρισης παροχής παράλληλης στήριξης στο τέκνο του από ειδικό εκπαιδευτικό με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, ενώ με την ./4.9.2018 αίτηση, οι ενάγοντες ζήτησαν την αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος και τη μεταγραφή του τέκνου τους στη Β’ τάξη του .ου Δημοτικού Σχολείου Ναυπλίου, η οποία έγινε δεκτή. Ως προς την παράλληλη στήριξη, επισημάνθηκε στον δεύτερο ενάγοντα ότι λόγω λήξης του σχολικού έτους και απόλυσης των αναπληρωτών στις δεν ήταν δυνατή η άμεση αξιολόγηση του μαθητή και ότι το αίτημά του θα εξεταστεί κατά το νέο σχολικό έτος μετά τις προσλήψεις των αναπληρωτών.
Με την έναρξη του νέου σχολικού έτους εγκρίθηκε, καταρχάς, από το .ο Δημοτικό Σχολείο Ναυπλίου στις 24.9.2018 και η παράλληλη στήριξη του μαθητή από ειδικές βοηθούς που προσέλαβαν ιδιωτικά οι ενάγοντες. Κατόπιν δε αποστολής από τη σχολική μονάδα στις 27.09.2018 της απαιτούμενης περιγραφικής παιδαγωγικής έκθεσης εκδόθηκε η υπ. αρ. πρωτ. ./09.10.2018 γνωμάτευση της διεπιστημονικής ομάδας του ΚΕΔΔΥ, με την οποία διαπιστώθηκε το είδος και ο βαθμός των δυσκολιών του τέκνου των εναγόντων (διαταραχή κινητικής λειτουργίας και λόγου, ελλειμματική προσοχή και παρορμητικότητα, προκλητική και εναντιωματική συμπεριφορά, γενικές μαθησιακές δυσκολίες) και προτάθηκε η συνέχισης της παιδοψυχιατρικής του παρακολούθησης, καθώς και η εφαρμογή εξατομικευμένου προγράμματος με τις εξής βασικές κατευθύνσεις : “
α) συμπεριφορική εκπαίδευση στη διαχείριση θυμού, διακοπή αρνητικής συμπεριφοράς με χρήση ενισχυτών και διαλείμματα,
β) λεκτική έκφραση συναισθημάτων αντί για έκφραση εναντιωματικής συμπεριφοράς,
γ) εκμάθηση τρόπων ηρεμίας και χαλάρωσης, δ) θέση απλών καθημερινών στόχων ηρεμίας και χαλάρωσης, ε) εκμάθηση κοινωνικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων, στ) αναγνώριση και παραδοχή λαθών,
ζ) προληπτική εφαρμογή σχεδίου δράσης για αντιμετώπιση προκλητικών και εναντιωματικών μορφών συμπεριφοράς,
η) δημιουργία και ακολουθία καθημερινού προγράμματος δραστηριοτήτων,
θ) συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες δημιουργίας, άθλησης για ψυχαγωγία, εκτόνωση της ενέργειας και έκφρασης ενδοψυχικών συγκρούσεων με διαφορετικό τρόπο,
ι) συμβουλευτική οικογένειας: θέση πειθαρχικών ορίων και συνεπειών, διαχείριση της έντασης και του θυμού, λειτουργία ως θετικού προτύπου συμπεριφοράς,
ία’) αναγνώριση των θετικών του σημείων, της αυτοαξίας του, ενίσχυση σταδιακά των εκδηλώσεων θετικών μορφών συμπεριφοράς, υποτίμηση αρνητικών και προκλητικών ενεργειών, αποφυγή υπογράμμισης και τονισμού αυτών. Ενισχύουμε την ομαδοσυνεργατική δράση και τη συμμετοχή του σε ανάλογες δραστηριότητες στο χώρο του σχολείου. Η κατανόηση από τους εκπαιδευτικούς των δυσκολιών του μαθητή, η διακριτική επιτήρησή του και ο έλεγχος του και η όσο το δυνατόν έγκαιρη πρόληψη των εκρήξεων και των αρνητικών μορφών συμπεριφοράς του. Επιπλέον, να γίνει προσπάθεια προσέγγισης του μαθητή από τους διδάσκοντες με υποστηρικτικό τρόπο και η λειτουργία ενός διδάσκοντος ως πρόσωπο αναφοράς για το μαθητή.”
Περαιτέρω, η διεπιστημονική ομάδα του ΚΕΔΔΥ πρότεινε την παράλληλη στήριξη του μαθητή για όλες τις ημέρες, λόγω της ανάγκης εξατομικευμένης προσέγγισης και εξειδικευμένης στις δυνατότητες του διδασκαλίας, καθώς και την παρακολούθηση σε καθημερινή βάση δύο ωρών διδασκαλίας στο Τμήμα Ένταξης του Σχολείου.
Τέλος, με την εν λόγω γνωμάτευση, στην οποία ρητά αναφέρεται ότι ο χρόνος ισχύος της εκτείνεται έως την αλλαγή εκπαιδευτικής βαθμίδας, επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που καταστεί ιδιαίτερα δύσκολη η προσαρμογή και η παραμονή του παιδιού στο Σχολείου λόγω κλιμάκωσης των φαινομένων διαταραχής συμπεριφοράς μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο φοίτησής του σε Σχολική Μονάδα Ειδικής Αγωγής για εφαρμογή σφαιρικού ψυχοπαιδαγωγικού προγράμματος με την υποστήριξη ειδικών παιδαγωγών και Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού. Στη συνέχεια, ο δεύτερος ενάγων υπέβαλε εκ νέου στη σχολική μονάδα αίτημα παράλληλης στήριξης, το οποίο εγκρίθηκε βάσει της ανωτέρω εισήγησης του ΚΕΔΔΥ.
Ειδικότερα, το ΚΕΔΔΥ Αργολίδας εισηγήθηκε με το υπ’ αριθ. ./6.11.2018 έγγραφό του την τοποθέτηση για παράλληλη στήριξη του μαθητή ενός από τους 17 προσληφθέντες Β’ φάσης αναπληρωτές εκπαιδευτικούς ΠΕ70 (δασκάλων).
Οι εν λόγω εκπαιδευτικοί προέρχονταν από τον Επικουρικό Πίνακα Ειδικής Αγωγής και τον πίνακα Γενικής Αγωγής. Τελικώς, τοποθετήθηκε, ανάλογα με τα κενά, τη θέση των αναπληρωτών στον αξιολογικό πίνακα και τις προτιμήσεις τους η εκπαιδευτικός …, ΠΕ70 Γενικής Αγωγής, η οποία ανέλαβε υπηρεσία στις 12.11.2018. Στις 16.11.2018 κοινοποιήθηκε στο ΚΕΔΔΥ το υπ. αρ. πρωτ ./16.11.2018 έγγραφο από το .ο Δημοτικό Σχολείο Ναυπλίου με θέμα “Αίτημα παρέμβασης”, με το οποίο η Διευθύντρια του Σχολείου ζητούσε την αποστολή κλιμακίου του ΚΕΔΔΥ για την επαναξιολόγηση της κατάστασης, την παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης και ενημέρωσης των εκπαιδευτικών που εμπλέκονται στη μαθησιακή διαδικασία του συγκεκριμένου μαθητή και των γονέων του και την επείγουσα λήψη μέτρων. Στο εν λόγω έγγραφο επισυνάπτονταν αναφορές των εκπαιδευτικών (τάξης, παράλληλης στήριξης και λοιπών ειδικοτήτων), αλλά και ομάδας γονέων του συγκεκριμένου Τμήματος, εκ των οποίων προέκυπτε ότι τα προβλήματα επιθετικής συμπεριφοράς του παιδιού κατά των συμμαθητών του και των εκπαιδευτικών είχαν κλιμακωθεί σε ένταση και συχνότητα. Κατόπιν τούτων, απεστάλη Τριμελές Κλιμάκιο του ΚΕΔΔΥ αποτελούμενο την …, δασκάλα ειδικής αγωγής, …, Σχολική Ψυχολόγο, και …, κοινωνική λειτουργό, το οποίο εξέδωσε την Ε.Π. 16/4.12.2018 έκθεση.- γνωμάτευση.
Σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση, το ανωτέρω κλιμάκιο επισκέφτηκε αρχικά το σχολείο τις 20.11.2018 και, στη συνέχεια, αφού διαπίστωσε σημαντικές δυσκολίες στη συμπεριφορά του παιδιού (ανυπακοή, αδυναμία συμμόρφωσης σε κανόνες, βίαιη και εναντιωματική συμπεριφορά με σωματικά χτυπήματα και υβριστικά σχόλια, μαθησιακή αποεπένδυση, περιθωριοποίηση), σχεδίασε βραχυπρόθεσμο εξατομικευμένο πρόγραμμα μίας εβδομάδας, το οποίο παρέδωσε στις 23.11.2018 στην εκπαιδευτικό παράλληλης στήριξης. Στόχος του προγράμματος ήταν να μπορέσει ο μαθητής να χτίσει σχέση εμπιστοσύνης με την εκπαιδευτικό της παράλληλης στήριξης, ώστε να εκφράσει τα συναισθήματά του, να διαχειριστεί την παρορμητικότητα του και να εμπλακεί στη μαθησιακή διαδικασία με τη χρήση συχνών διαλειμμάτων.
Σε επόμενες, ωστόσο, επισκέψεις, στις 27.11.2018 και 30.11.2018, που έγιναν προς το σκοπό παρακολούθησης του προγράμματος, διαπιστώθηκε ότι μειώθηκε μεν η συχνότητα των επιθετικών συμπεριφορών του παιδιού, ωστόσο η έντασή τους παρέμεινε ίδια. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι η εκπαιδευτικός της παράλληλης στήριξης, όπως και οι υπόλοιποι εκπαιδευτικοί του σχολείου, δεν μπορούσαν να διαχειριστούν τις αιφνίδιες και αναίτιες επιθετικές και βίαιες μορφές συμπεριφοράς με αποτέλεσμα το παιδί να χρήζει συνεχούς επιτήρησης και φύλαξης προς αποφυγή εκρήξεων.
Κατόπιν τούτων, προτάθηκε με την εν λόγω έκθεση, κατ’ εκτίμηση του συμφέροντος του ίδιου του παιδιού, καθώς και της σωματικής ακεραιότητας και ψυχικής ηρεμίας των υπόλοιπων μαθητών, η άμεση μεταγραφή του παιδιού στο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Άργους, καθώς θεωρήθηκε ότι χρήζει ειδικού σφαιρικού ψυχοπαιδαγωγικού – υποστηρικτικού προγράμματος Ειδικής Αγωγής από Ειδικούς Παιδαγωγούς και Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό που μόνο η συγκεκριμένη σχολική μονάδα μπορεί να παράσχει, και η επανένταξή του στο Γενικό Σχολείο μετά από εύλογο χρονικό διάστημα ανάλογα με το βαθμό κοινωνικό – συναισθηματικής ωριμότητας.
Η συγκεκριμένη έκθεση λόγω της αλλαγής του φορέα από ΚΕΔΔΥ σε ΚΕΣΣΥ δεν υπεγράφη από τον Προϊστάμενο και εστάλη, ανυπόγραφη, στις 7.12.2018 στη σχολική μονάδα του παιδιού.
Στις 21.12.2018 η Δασκάλα Παράλληλης Στήριξης … επισκέφτηκε το ΚΕΣΥ Αργολίδας προκειμένου να λάβει οδηγίες για το πρόγραμμα παρέμβασης. Της προτάθηκε, ειδικότερα, να προετοιμάσει δραστηριότητες σε ένα ευέλικτο πρόγραμμα, όπου ο μαθητής θα μπορεί να είναι συνεργάσιμος και να τηρεί κανόνες (βλ. ΕΠ./9.1.2019 έγγραφο του ΚΕΣΥ Αργολίδας).
Οι ενάγοντες δεν αποδέχτηκαν την ανωτέρω υπ. αριθ. ./4.12.2018 έκθεση-γνωμάτευση του ΚΕΔΔΥ και κατέθεσαν κατά αυτής την από 18.1.2019 ένστασή τους ενώπιον της Περιφερειακής Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πελοποννήσου(ΕΠ ./25.01.2019). Με το υπ. αρ. ΕΠ ./22.02.2019 έγγραφο της Περιφερειακής Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πελοποννήσου διαπιστώθηκε ότι η εν λόγω έκθεση- γνωμοδότηση του ΚΕΔΔΥ δεν έχει διοικητική ισχύ, καθώς δεν έφερε σφραγίδα και υπογραφή του Προϊσταμένου. Στη συνέχεια, με το ΕΠ./15.3.2019 έγγραφο του Προϊσταμένου του ΚΕΣΥ γνωστοποιήθηκε στο .ο Δημοτικό Σχολείο Ναυπλίου και τον δεύτερο ενάγοντα ότι η εν λόγω έκθεση δεν είναι νόμιμη και δεν πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν.
Παράλληλα, ενόψει συνέχισης της επιθετικής συμπεριφοράς του τέκνου των εναγόντων πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων του επίμαχου σχολικού έτους και κατόπιν αλλεπάλληλων διαμαρτυριών γονέων και κηδεμόνων των συμμαθητών του που ανησυχούσαν για τη σωματική τους ακεραιότητα, ο Διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αργολίδας … απέστειλε στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Ναυπλίου την ΕΠ./19.12.2018 αναφορά με θέμα “επιθετική συμπεριφορά μαθητή”, με την οποία ενημέρωσε τον Εισαγγελέα ότι το τέκνο των εναγόντων παρουσιάζει ιδιαίτερα επιθετική συμπεριφορά με αποτέλεσμα να είναι επικίνδυνος για την ασφάλεια και σωματική ακεραιότητα του ίδιου και των συμμαθητών του, καθώς και ότι οι γονείς του αρνούνται να συνεργαστούν, αφού δεν αποδέχονται τη σχετική γνωμάτευση του ΚΕΣΥ Αργολίδας περί μεταγραφής του τέκνου τους στο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Άργους. Μαζί με το έγγραφο αυτό έστειλε στον Εισαγγελέα και την ανωτέρω γνωμάτευση, καθώς και πλήθος αναφορών γονέων και εκπαιδευτικών, όπως αυτές αναφέρονται αναλυτικά στο ΕΠ ./5.12.2019 έγγραφο της Διευθύντριας του ….. Δημοτικού Σχολείου Ναυπλίου …. Με το ΑΠ ./10.1.2019 ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Ναυπλίου διέταξε τη διενέργεια επείγουσας κοινωνικής έρευνας προκειμένου να διαπιστωθεί εάν οι ενάγοντες είναι σε θέση να ανταποκριθούν στο λειτούργημά τους και ειδικότερα εάν είναι σε θέση να αντιληφθούν την διαπιστωθείσα από το ΚΕΔΔΥ Αργολίδας αναγκαιότητα μεταγραφής του ανηλίκου τέκνου τους στο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Άργους και αν έχουν τη βούληση να ενεργήσουν προς την κατεύθυνση αυτή, ενώ σε κάθε περίπτωση ζητήθηκε να εντοπιστούν πρόσωπα από το ευρύτερο συγγενικό περιβάλλον του ανηλίκου (πέραν των γονέων του) τα οποία κρίνονται ικανά διαχείρισης υποθέσεων του ανηλίκου.
Συντάχτηκε, ακολούθως, η υπ. αρ. πρωτ ./12.3.2019 έκθεση κοινωνικής έρευνας από κοινωνικούς λειτουργούς του Κέντρου Κοινότητας του Δήμου Ναυπλίου, στους οποίους η Διευθύντρια του ανωτέρω Δημοτικού Σχολείου, αφού ανέφερε περιστατικά επιθετικής συμπεριφοράς του τέκνου των εναγόντων (με σοβαρότερη περίπτωση ένα περιστατικό κατά το οποίο κάρφωσε με δύναμη ένα μολύβι στην παλάμη συμμαθητή του), δήλωσε ότι το παιδί μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων είναι εντελώς αλλαγμένο και έχουν μειωθεί οι εντάσεις. Όσον αφορά το εξατομικευμένο πρόγραμμα του μαθητή δήλωσε ότι εφάρμοζαν συγκεκριμένο πρόγραμμα, αλλά δεν το είχαν σε έντυπη μορφή.
Στη συνέχεια, ο ανωτέρω Διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αργολίδας ενημέρωσε τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Ναυπλίου με τα υπ’ αρ. πρωτ. ./11.01.2019 και ./12.02.2019 έγγραφά του ότι ο συγκεκριμένος μαθητής, μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων, παρακολουθεί συγκεκριμένο πρόγραμμα, που εκπονήθηκε από το Σχολείο σε συνεργασία με την εκπαιδευτικό παράλληλης στήριξης, τον εκπαιδευτικό του τμήματος ένταξης και την αποδοχή των γονέων του, το οποίο ήδη αποδίδει θετικά και η φοίτησή του στο σχολείο δεν παρουσιάζει πλέον προβλήματα στον ίδιο ή στους συμμαθητές του. Με την από 18.3.2019 διάταξη, ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Ναυπλίου έθεσε την υπόθεση στο Αρχείο, καθώς έκρινε ότι δεν προέκυψε περίπτωση κακής άσκησης γονικής μέριμνας.
Στο τέλος, εξάλλου, της σχολικής χρονιάς, η εκπαιδευτικός παράλληλης στήριξης συνέταξε την από 14.6.2019 έκθεση παιδαγωγικής περιγραφής και αξιολόγησης, στην οποία επισημαίνεται η σταδιακή βελτίωση της συμπεριφοράς του μαθητή μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων.
Ειδικότερα, στην εν λόγω έκθεση αναφέρεται ότι το τέκνο των εναγόντων στην αρχή του σχολικού έτους δεν ήταν πρόθυμο να συνεργαστεί μαζί της, πετούσε πράγματα σε συμμαθητές του και τους ενοχλούσε, έβγαινε έξω από την τάξη χωρίς άδεια ή παρεμπόδιζε τη μαθησιακή διαδικασία. Ωστόσο, μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων άρχισε να την εμπιστεύεται και να ζητά την παρουσία της, ενώ βελτιώθηκε προς όλους η συμπεριφορά του. Επισημαίνεται, τέλος, η ανάγκη συνέχισης της παράλληλης στήριξης κατά το επόμενο σχολικό έτος. Το ΚΕΣΥ Αργολίδας, με το υπ.αριθ ΕΠ ./1.7.2019 έγγραφό του, εισηγήθηκε θετικά (αρ.πρωτ ./6.9.2019) για την ανανέωση της παράλληλης στήριξης.
Ακολούθως, με την έναρξη του επόμενου σχολικού έτους 2019-2020 τοποθετήθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής ΠΕ 71 για την παράλληλη στήριξη του μαθητή. Στη συνέχεια οι ενάγοντες κατέθεσαν την ΕΠ ./Δ./13.11.2019 αναφορά τους προς το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων για τη διερεύνηση τυχόν πειθαρχικών ευθυνών των εμπλεκόμενων υπαλλήλων σχετικά με τα προαναφερόμενα γεγονότα, η οποία, τελικώς, τέθηκε στο αρχείο, όπως προκύπτει από το υπ.αρ. πρωτ ./Δ./28.4.2020 έγγραφο της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του εν λόγω Υπουργείου, καθώς δεν προέκυψαν στοιχεία για πράξεις ή παραλείψεις υπαλλήλων που να συγκροτούν την αντικειμενική υπόσταση πειθαρχικού παραπτώματος.
7. Επειδή, με την κρινόμενη αγωγή, οι ενάγοντες προβάλλουν ότι η Διοίκηση : α) παρανόμως διόρισε εκπαιδευτικό κλάδου ΠΕ70 Γενικής Αγωγής για την παράλληλη στήριξη του τέκνου τους, καθώς, κατά τις διατάξεις του ν. 3699/2008, σε θέσεις παράλληλης στήριξης μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες διορίζονται υποχρεωτικά εκπαιδευτικοί Ειδικής Αγωγής, οι οποίοι, ενόψει της επιστημονικής τους κατάρτισης, είναι σε θέση να ανταποκριθούν στο συγκεκριμένο καθήκον και β) παρανόμως παρέλειψε να σχεδιάσει και να εφαρμόσει, σύμφωνα με την υπ. αρ. πρωτ. ./09.10.2018 ισχύουσα γνωμάτευση της διεπιστημονικής ομάδας του ΚΕΔΔΥ, Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης, προσαρμοσμένο στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες του τέκνου τους, ήδη από την έναρξη του επίμαχου σχολικού έτους 2018 – 2019, ενώ έπραξε τούτο, καθυστερημένα, μόλις μετά τις εορτές των Χριστουγέννων.
Αποτέλεσμα των ανωτέρω, ήταν κατά τους ισχυρισμούς τους, η αδυναμία ομαλής ένταξής του τέκνου τους στο σχολικό περιβάλλον και την εκπαιδευτική διαδικασία, λόγω της αδυναμίας ελέγχου της υπερκινητικότητας και παρορμητικότητάς του, και, ακολούθως, η απαξίωση και περιθωριοποίησή του. Εκ των ανωτέρω ισχυρίζονται ότι το τέκνο τους και οι ίδιοι προσωπικά έχουν υποστεί ηθική βλάβη λόγω προσβολής της προσωπικότητάς τους. Επιπλέον, προβάλλουν ότι δεν είναι νόμιμη η ./4.12.2018 έκθεση του ΚΕΔΔΥ, αφενός για τυπικούς λόγους, καθώς δεν φέρει υπογραφή του Προϊσταμένου της εν λόγω υπηρεσίας, και αφετέρου για ουσιαστικούς λόγους, καθώς η κατάσταση του τέκνου τους δεν ήταν τέτοια ώστε να επιβάλλεται η μεταγραφή του σε σχολείο ειδικής αγωγής.
Συναφώς, ισχυρίζονται ότι η συγκεκριμένη γνωμάτευση, αν και στη συνέχεια ανακλήθηκε από τη διοίκηση, παρήγαγε αποτελέσματα, καθώς κοινοποιήθηκε στο σχολικό περιβάλλον του τέκνου τους, με αποτέλεσμα το τελευταίο να θεωρείται ότι χρήζει ειδικού σχολείου, ενώ, επιπλέον, ελήφθη υπόψιν από τον εισαγγελέα, ο οποίος διέταξε να διενεργηθεί έρευνα για τον τρόπο άσκησης της γονικής τους μέριμνας με την απειλή αφαίρεσης της επιμέλειας του τέκνου τους. Τέλος, ισχυρίζονται ότι μη νομίμως απεστάλη από τον Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αργολίδας στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Ναυπλίου η ΕΠ./19.12.2018 αναφορά με θέμα “επιθετική συμπεριφορά μαθητή”, βάσει της οποίας ο εισαγγελέας διέταξε επείγουσα κοινωνική έρευνα για τον τρόπο άσκησης γονικής μέριμνας, δεδομένου ότι στο εν λόγω έγγραφο ψευδώς βεβαιώνεται ότι οι ίδιοι αρνούνται να συμμορφωθούν με ισχύουσα γνωμάτευση του ΚΕΔΔΥ, καθώς η τελευταία ήταν τυπικά ανυπόστατη και ουσιαστικά εσφαλμένη. Ισχυρίζονται δε ότι από τη διενέργεια κοινωνικής έρευνας για την οικογενειακή τους ζωή, τη γονεϊκή τους ικανότητα και τον τρόπο άσκησης της επιμέλειας του τέκνου τους, ως επακόλουθο των ανωτέρω συκοφαντιών, υπέστησαν ηθική βλάβη λόγω προσβολής της προσωπικότητάς τους και βλάβη στην επαγγελματική τους φήμη, ενώ, επιπλέον, επιδεινώθηκε η υγεία της πρώτης ενάγουσας λόγω προϋπάρχουσας πάθησης σε χρονική, μάλιστα, περίοδο που λάμβανε χημειοθεραπείες και ακτινοβολίες. Προς απόδειξη των ισχυρισμών τους επικαλούνται, εξάλλου, και προσκομίζουν, μεταξύ άλλων, τις υπ. αριθ. ., . και ./9.7.2020 ένορκες βεβαιώσεις ενώπιον του Ειρηνοδίκη Ναυπλίου των………ως προς τις οποίες τηρήθηκε η οριζόμενη στο άρθρο 185 παρ. 2 του Κ.Δ.Δ. διαδικασία κλήτευσης του εναγόμενου (βλ. την …/26.06.2020 έκθεση επίδοσης κλήσης της δικαστικής επιμελήτριας του Εφετείου Αθηνών …).
Η πρώτη μάρτυρας, Πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων του .’ Δημοτικού Σχολείου Ναυπλίου, και η δεύτερη μάρτυρας, οικογενειακή φίλη των εναγόντων και μητέρα συμμαθητή της μεγάλης τους κόρης, δήλωσαν ότι ο….., το τέκνο των εναγόντων, είναι ένα υπερκινητικό παιδί ως προς το οποίο το σχολείο δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα αντιμετώπισης των ειδικών εκπαιδευτικών του αναγκών, αλλά αντίθετα στοχοποίησε την οικογένειά του με αποτέλεσμα να κινηθεί από τον Εισαγγελέα εναντίον των εναγόντων η διαδικασία αφαίρεσης της επιμέλειας του τέκνου τους και να διακινούνται φήμες ότι κακοποιούσαν το παιδί τους.
Η τρίτη μάρτυρας αναφέρθηκε ομοίως στην οικογενειακή κατάσταση των εναγόντων, ωστόσο, η ένορκη βεβαίωσή της δεν λαμβάνεται υπόψιν, καθώς δήλωσε ότι είναι αδερφή του δεύτερου ενάγοντος και, συνεπώς, συντρέχει λόγος αποκλεισμού της λόγω συγγένειας, κατ’ άρθρο 183 παρ. 1 παρ. γ’ του Κ.Δ.Δ. Ενόψει των ανωτέρω, οι ενάγοντες, νόμιμοι αντιπρόσωποι του ανήλικου τέκνου τους, ζητούν να καταδικαστεί το εναγόμενο να τους καταβάλει το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη το τέκνο τους, καθώς και το ποσό των το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ στον καθένα από αυτούς για την ηθική βλάβη που υπέστησαν ο: ίδιοι προσωπικά.
8. Επειδή, αντίθετα, το εναγόμενο με το από 2.10.2020 νομίμως κατατεθέν υπόμνημα, αντιτείνει ότι δεν υφίσταται ουδεμία παράνομη πράξη ή παράλειψη των υπαλλήλων του. Ειδικότερα, προβάλλει ότι η επιλογή της ως άνω συγκεκριμένης εκπαιδευτικού παράλληλης στήριξης έγινε, νομίμως, κατόπιν συνεκτίμησης των κενών, των δηλώσεων προτίμησης και της θέσης των εκπαιδευτικών στον αξιολογικό πίνακα, καθώς και κοινωνικών κριτηρίων. Επιπλέον, επικαλείται το υπ.αρ. πρωτ ./Δ./28.4.2020 έγγραφο της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του εν λόγω Υπουργείου, όπου αναφέρεται ότι τέθηκε στο αρχείο η ΕΠ ./Δ./13.11.2019 αναφορά των εναγόντων προς το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων για τη διερεύνηση τυχόν πειθαρχικών ευθυνών των εμπλεκόμενων υπαλλήλων.
9. Επειδή, ενόψει των πραγματικών περιστατικών και των διατάξεων που παρατέθηκαν ανωτέρω, το Δικαστήριο λαμβάνει, καταρχάς, υπόψιν ότι η εκπαίδευση των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες παρέχεται δωρεάν από το κράτος σε δημόσια σχολεία και οι μαθητές αυτοί μπορεί να φοιτούν στη συνήθη σχολική τάξη με παράλληλη στήριξη από εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής. Στην προκειμένη δε περίπτωση, ο γιος των εναγόντων, ο οποίος πάσχει από διαταραχή κινητικής λειτουργίας και λόγου, ελλειμματική προσοχή με παρορμητικότητα και εναντιωματική συμπεριφορά, καθώς και γενικές μαθησιακές δυσκολίες, είναι άτομο με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 3 του ν. 3699/2008, το οποίο σύμφωνα με τις διαπιστώσεις που περιλαμβάνονται στην ./09.10.2018 γνωμάτευση της διεπιστημονικής ομάδας του ΚΕΔΔΥ μπορεί να φοιτήσει σε κοινό σχολείο με παράλληλη στήριξη από εκπαιδευτικό και παρακολούθηση Εξατομικευμένου Προγράμματος Εκπαίδευσης (ΕΠΕ).
Περαιτέρω, η παράλληλη στήριξη παρέχεται κατά τις διατάξεις των άρθρων 6 παρ. 1 περ. β’ και 16 παρ. 1 του ν. 3699/2008 από εκπαιδευτικούς ΕΑΕ (Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης), οι οποίοι έχουν την επιστημονική κατάρτιση που απαιτείται προκειμένου να συντάξουν και να εφαρμόσουν, κατ’ άρθρο 5 παρ. 3 εδ. γ’ και 6 παρ. 5 ίδιου νόμου, το Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης που σχεδιάζεται ως προς τις γενικές του κατευθύνσεις από τη διεπιστημονική ομάδα του ΚΕΔΔΥ (ήδη ΚΕΣΥ). Στην προκειμένη δε περίπτωση, αν και ο δεύτερος ενάγων είχε ήδη καταθέσει από το προηγούμενο σχολικό έτος την υπ. αρ. πρωτ ./22.06.2018 αίτηση έγκρισης παροχής παράλληλης στήριξης στο τέκνο του από ειδικό εκπαιδευτικό, το αίτημά του τελικώς ικανοποιήθηκε μόλις στις 12.11.2018, όταν ανέλαβε υπηρεσία παράλληλης στήριξης η εκπαιδευτικός …, ΠΕ70 Γενικής Αγωγής.
Η τελευταία, ωστόσο, μη νομίμως τοποθετήθηκε στη συγκεκριμένη θέση, καθώς δεν ήταν εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής ούτε είχε άλλωστε λάβει σχετική εξειδίκευση ή επιμόρφωση και, συνεπώς, δεν είχε την απαραίτητη επιστημονική κατάρτιση προκειμένου να ανταποκριθεί επιτυχώς στο έργο της. Τυχόν δε αδυναμία της Διοίκησης να καλύψει τις αιτήσεις των ενδιαφερομένων για παροχή ειδικής εκπαίδευσης λόγω εξάντλησης του πίνακα αναπληρωτών δασκάλων Ειδικής Αγωγής δεν αίρει τον παράνομο χαρακτήρα της εν λόγω πράξης, ο οποίος πηγάζει ευθέως από τις ως άνω διατάξεις των άρθρων 6 παρ. 1 περ. β’ και 16 παρ. 1 του ν. 3699/2008 (πρβλ. ΔΕΦ.ΑΘ. 3216/2020).
Η συγκεκριμένη εκπαιδευτικός, εξάλλου, δεν προκύπτει, από τα στοιχεία της δικογραφίας, ότι κατά την ανάληψη της υπηρεσίας της συνέταξε και εφάρμοσε το Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης (ΕΠΕ) του μαθητή που περιλαμβάνεται στην ./09.10.2018 γνωμάτευση της διεπιστημονικής ομάδας του ΚΕΔΔΥ, την οποία η σχολική μονάδα ήταν υποχρεωμένη να τηρήσει. Αντιθέτως, από τα στοιχεία της δικογραφίας και ειδικότερα από :
α) την από 14.6.2019 έκθεση παιδαγωγικής περιγραφής και αξιολόγησης της ανωτέρω εκπαιδευτικού, σύμφωνα με την οποία ο γιος των εναγόντων άρχισε να την εμπιστεύεται και να βελτιώνει τη συμπεριφορά του μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων,
β) τα υπ.αρ. πρωτ. ./11.01.2019 και ./12.02.2019 έγγραφα του Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αργολίδας, όπου αναφέρεται ότι ο εν λόγω μαθητής άρχισε να παρακολουθεί συγκεκριμένο πρόγραμμα μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων το οποίο αποδίδει θετικά,
γ) το ΕΠ./9.1.2019 έγγραφο του ΚΕΣΥ Αργολίδας, σύμφωνα με το οποίο στις 21.12. 2018 η Δασκάλα Παράλληλης Στήριξης … επισκέφτηκε το ΚΕΣΥ προκειμένου να λάβει οδηγίες για το πρόγραμμα παρέμβασης και της ζητήθηκε να προετοιμάσει δραστηριότητες σε ένα ευέλικτο πρόγραμμα, όπου ο μαθητής θα μπορεί να είναι συνεργάσιμος και να τηρεί κανόνες και
δ) τις δηλώσεις της Διευθύντριας του … Δημοτικού Σχολείου Ναυπλίου που περιλαμβάνονται στην ανωτέρω υπ. αρ. πρωτ ./12.3.2019 έκθεση κοινωνικής έρευνας, σύμφωνα με τις οποίες το παιδί μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων ήταν εντελώς αλλαγμένο και μειώθηκαν οι εντάσεις, καθώς και ότι δεν υπήρχε εξατομικευμένο πρόγραμμα του μαθητή σε έντυπη μορφή, προκύπτει ότι το Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης άρχισε ουσιαστικά να εφαρμόζεται μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων του σχολικού έτους 2018-2019 και μετά την παροχή στις κατάλληλων οδηγιών από το ΚΕΣΥ Αργολίδας στην εκπαιδευτικό παράλληλης στήριξης. Συνεπώς, το τέκνο των εναγόντων, αν και είχε διαπιστωμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, για το μεν χρονικό διάστημα από την έναρξη του σχολικού έτους 2018-2019 έως την δεν έλαβε παράλληλη στήριξη, για το δε διάστημα από την ημερομηνία ανάληψης υπηρεσίας της … (12.11.2018) έως τις εορτές των Χριστουγέννων του ίδιου έτους έλαβε παράλληλη στήριξη από μη καταρτισμένη στο αντικείμενο αυτό εκπαιδευτικό και χωρίς την εφαρμογή Εξατομικευμένου Προγράμματος Εκπαίδευσης (ΕΠΕ).
Υπό τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει ότι η παράνομη παράλειψη χορήγησης της αναγκαίας εκπαιδευτικής βοήθειας στο τέκνο των εναγόντων κατά το ως άνω χρονικό διάστημα συνέβαλε, όπως βασίμως προβάλλεται, στη διαρκή επιδείνωση των προβλημάτων προσαρμογής του στη μαθητική κοινότητα και τη μαθησιακή διαδικασία, στην αδυναμία ελέγχου των προβλημάτων της συμπεριφοράς του, στην περιθωριοποίησή του, σε πολυάριθμες αναφορές σε βάρος του από εκπαιδευτικούς και, γενικώς, στην αδυναμία ομαλής ένταξής του στο σχολικό περιβάλλον, όπως προκύπτει και από τα αναλυτικά αναφερόμενα συμβάντα στο ΕΠ ./5.12.2019 έγγραφο της Διευθύντριας του .ου Δημοτικού Σχολείου Ναυπλίου. Τα γεγονότα αυτά ήταν ικανά να επιφέρουν ηθική βλάβη στο ανήλικο τέκνο των εναγόντων λόγω προσβολής της προσωπικότητάς του, για την αποκατάσταση της οποίας πρέπει για λογαριασμό να επιδικαστεί στους ενάγοντες χρηματική ικανοποίηση, κατ’ άρθρο ΑΚ 932.
Το ύψος αυτής, ενόψει του είδους της προσβολής, του μεγέθους και της διάρκειας της βλάβης, καθώς και των λοιπών συνθηκών της συγκεκριμένης περίπτωσης, προσδιορίζεται, κατ’ εύλογη κρίση του Δικαστηρίου, στο ποσό των επτά χιλιάδων (7.000) ευρώ. Λαμβάνοντας, όμως, υπόψη τον αυστηρά προσωπικό χαρακτήρα της αξίωσης για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, συνεπεία του οποίου τρίτα προς τον παθόντα πρόσωπα δεν δικαιούνται χρηματικής ικανοποίησης , έστω και εάν αυτά λόγω του στενού οικογενειακού τους δεσμού, δοκιμάζουν ψυχικό πόνο και στενοχώρια, το Δικαστήριο κρίνει ότι, ως προς τις ανωτέρω πράξεις και παραλείψεις των οργάνων του εναγόμενου, το αίτημα των εναγόντων περί επιδίκασης χρηματικής ικανοποίησης και στους ίδιους προσωπικά πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμο.
10. Επειδή, περαιτέρω, ως προς τους λοιπούς ισχυρισμούς των εναγόντων, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η υπ. αριθ. ./4.12.2018 έκθεση-γνωμάτευση των υπαλλήλων του ΚΕΔΔΥ ανακλήθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα από τη Διοίκηση, κατόπιν ένστασης του δεύτερου ενάγοντος, για τυπικό λόγο, καθώς δεν έφερε σφραγίδα και υπογραφή του Προϊσταμένου (βλ. Το ΕΠ./15.3.2019 έγγραφο του Προϊσταμένου του ΚΕΣΥ). Η έκθεση αυτή, εξάλλου, δεν παρήγαγε πραγματικά αποτελέσματα, όπως αβασίμως προβάλλεται από τους ενάγοντες, καθώς το τέκνο τους ουδέποτε μεταφέρθηκε στο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Άργους.
Περαιτέρω, η εν λόγω έκθεση, ανεξαρτήτως της παραπάνω τυπικής πλημμέλειας, δεν ήταν οριστική και δεσμευτική για τους ενάγοντες, δεδομένου ότι οι τελευταίοι, εφόσον διαφωνούσαν, μπορούσαν να προσφύγουν κατά αυτής σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 5 του 3699/2008.
Εκ του περιεχομένου της, εξάλλου, δεν περιείχε, σε κάθε περίπτωση, κρίσεις απαξιωτικές προς τους ενάγοντες ή το τέκνο τους και γενικώς προσβλητικές για την προσωπικότητά τους, καθώς σε αυτήν αποτυπώθηκε αποκλειστικά η επιστημονική εκτίμηση των μελών της διεπιστημονικής ομάδας του ΚΕΣΥ για τον τρόπο αντιμετώπισης των δυσκολιών που αντιμετώπιζε το τέκνο τους στο σχολικό του περιβάλλον.
Περαιτέρω, το από ΕΠ./19.12.2018 έγγραφο του Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αργολίδας είναι απλώς διαβιβαστικό έγγραφο, με το οποίο διαβιβάστηκαν στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Ναυπλίου αφενός έγγραφα σχετικά με τη συμπεριφορά του τέκνου των εναγόντων στο σχολείο αφετέρου η ανωτέρω έκθεση – γνωμάτευση του ΚΕΣΥ, η οποία κατά το χρόνο εκείνο δεν είχε ανακληθεί, και, παράλληλα, επισημάνθηκε η άρνηση των εναγόντων να αποδεχτούν την εν λόγω γνωμάτευση. Το εσωτερικό – διαβιβαστικό αυτό έγγραφο δεν παρήγαγε από μόνο του δυσμενείς έννομες συνέπειες σε βάρος των εναγόντων ούτε μπορεί εκ του περιεχομένου του να θεωρηθεί ότι συνδέεται αιτιωδώς με την πρόκληση ηθικής βλάβης σε αυτούς.
Τέλος, η διενέργεια της ψυχοφθόρας για τους ενάγοντες κοινωνικής έρευνας για την οικογενειακή τους ζωή διατάχτηκε από τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Ναυπλίου, κατόπιν εκτίμησης των προσκομισθέντων ενώπιον του στοιχείων, με το ΑΠ ./10.1.2019 σχετικό έγγραφο. Κατά του τελευταίου, ωστόσο, δεν προβάλλονται με το δικόγραφο της αγωγής συγκεκριμένοι λόγοι. Κατόπιν τούτων, το αίτημα των εναγόντων περί επιδίκασης χρηματικής ικανοποίησης για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστησαν οι ίδιοι προσωπικά είναι συνολικά απορριπτέο ως αβάσιμο.
11. Επειδή, κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αγωγή πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή και να υποχρεωθεί το εναγόμενο Δημόσιο να καταβάλει τα επιδικασθέντα ποσά στους ενάγοντες νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής (βλ. την ./9.12.2019 έκθεση επίδοσης της Δικαστικής Επιμελήτριας του Εφετείου Αθηνών …) έως και την ολοσχερή εξόφληση.
Το δε αίτημα του εναγόντων να κηρυχτεί προσωρινά εκτελεστή η απόφαση πρέπει να απορριφθεί προεχόντως ως αόριστο, καθόσον ουδόλως επικαλούνται τη συνδρομή των προϋποθέσεων του άρθρου 80 παρ.3 Κ.Διοικ.Δικ. Τέλος πρέπει να συμψηφιστούν τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων λόγω της εν μέρει νίκης και εν μέρει ήττας (άρθρ. 275 παρ. 1 εδ. γ’’ Κ.Δ.Δ).
ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ
-Δέχεται εν μέρει την αγωγή.
-Υποχρεώνει το Ελληνικό Δημόσιο να καταβάλει στους ενάγοντες, για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου τους, …………………., το ποσό των ……νομιμοτόκως από 9.12.2019 και έως την ολοσχερή εξόφληση.
-Συμψηφίζει τη δικαστική δαπάνη μεταξύ των διαδίκων.
Η απόφαση δημοσιεύτηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου στις 24.05.2021.
ΦΩΤΟ: Pixabay
ΠΗΓΗ: ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ
