Το βράδυ της 22ης Απριλίου 1928 η γη της Κορίνθου σχίστηκε στα δύο από μια ισχυρή σεισμική δόνηση. Οι κάτοικοι λίγο έως πολύ την ανέμεναν αφού από μέρες είχαν τα υποχθόνια “μουγκρητά” του Εγκέλαδου τους προειδοποιούσαν για το επερχόμενο γεγονός.
Ωστόσο, παρότι ειδοποιημένοι και μακριά από τα σπίτια τους οι περισσσότεροι δεν μπόρεσαν να αποφύγουν τις ολοσχερείς καταστροφές που επέφερε ο Εγκέλαδος στην πόλη της Κορίνθου όταν στις 22:14 ακριβώς εκτόξευσε τη μανία του εναντίον της.
Η μέγιστη ένταση του ήταν 9-10 βαθμοί της κλίμακας Μερκάλι και το μέγεθος ήταν 6,3 βαθμοί της κλίμακας Ρίχτερ. Ήταν επιφανειακός, βάθους 5 χλμ και το επίκεντρο του υπολογίστηκε 70 χλμ δυτικά της Αθήνας, κοντά στη διώρυγα και εντός του τριγώνου Κόρινθος-Καλαμάκι-Λουτράκι.
Έγινε αισθητός σε όλη σχεδόν την Πελοπόννησο και εκτός από την Κόρινθο προκάλεσε καταστροφές σε πολλά χωριά της παραλιακής ζώνης της Κορινθίας, κυρίως στα χωριά της Βόχας και στο Κιάτο…
Ο αθηναϊκός τύπος της εποχής το πρωί της 23ης Απριλίου κυκλοφόρησε με το σεισμό ως έκτακτη είδηση στην τελευταία σελίδα. Τις επόμενες μέρες ανταποκριτές των μεγαλυτέρων εφημερίδων (Έθνος, Εμπρός, Πρωία, Ελληνική, Εσπερινή, Εστία, κ.ά.) έσπευσαν στην πληγωμένη Κόρινθο στέλνοντας λεπτομερείς ανταποκρίσεις για τις εικόνες που αντίκρυζαν.
Κάποιοι από αυτούς τους ανταποκριτές άφησαν την πρωτεύουσα του νομού και περιδιάβηκαν τα χωριά, περιγράφοντας στα άρθρα τους την κατάσταση στην οποία είχαν περιέλθει οι κάτοικοι των χωριών της Βόχας και του Κιάτου.
Διαβάζουμε λοιπόν στην εφημερίδα “Έθνος” της 28ης Απριλίου 1928: «ΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΑΙ ΕΙΣ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΚΟΡΙΝΘΟΝ», όπου ο απεσταλμένος συντάκτης της εφημερίδος σημειώνει: «Επεσκέφθην σήμερον εν προς εν τα χωρία της Κορίνθου, τα οποία περιλαμβάνονται εις την σεισμόπληκτον περιφέρειαν. Η καταστροφή εις αυτά δεν είναι ευτυχώς μεγάλη.
Μόνο το Βραχάτι ευρισκόμενον 15 μίλια μακράν της Κορίνθου επί του Κορινθιακού κόλπου παρουσιάζει εικόνα πραγματικής ερειπώσεως. Από τα 130 σπίτια του χωρίου αυτού μόνον 20 έμειναν κατοικήσιμα. Τα άλλα ή κατέρρευσαν ή έγιναν ετοιμόρροπα. Η παρά το σταθμόν Βραχατίου μεγάλη αποθήκη Οσμάν-Αγά κατέρρευσεν κατά το πλείστον, μολονότι ο σκελετός της ήτο κατασκευασμένος από μπετόν-αρμέ. Οι κάτοικοι του χωρίου ευρίσκονται εις το ύπαιθρον και διαμένουν εις προχείρους σκηνάς από σταφιδόπανα. Αι σκηναί αύται είναι αρκετά ευρύχωροι και δύνανται να περιλάβουν υπέρ τα 20 άτομα. Είναι ανώτεραι των στρατιωτικών από πάσης απόψεως.
Συγκινείται κανείς βλέποντας την δυστυχίαν των χωριών αυτών, οι οποίοι φημίζονται δια τη φιλοξενίαν των. Δύο οικογένειαι μας οδήγησαν δια της βίας εις τας κατασκηνώσεις των και μας εφιλοξένησαν. Οι Βραχατιώται είναι οι μόνοι χωρικοί από τους υποστάντας ζημίας, οι οποίοι μέχρι της στιγμής δεν εζήτησαν καμμίαν βοήθειαν από την Κόρινθον. Φοβούνται μήπως καταστραφούν τα κρασιά των και τα λάδια τα οποία είναι θαμμένα υπό τα ερείπια των οικιών των».
ΤΟ ΚΟΚΚΩΝΙ
Ο απεσταλμένος της εφημερίδας ΕΘΝΟΣ συνεχίζει την περιήγησή του και τις περιγραφές της καταστροφής από το Κοκκώνι. Γράφει: «Ολίγα χιλιόμετρα πέραν του Βραχατίου ευρίσκεται το χωρίον Κοκκώνι, το οποίον έχει υποστή επίσης μεγάλας ζημίας. Τα οπωσδήποτε στερεά σπίτια του όμως δεν έπαθαν μεγάλας ζημίας και είναι κατοικήσιμα. Οι κάτοικοι και του χωρίου τούτου μένουν όλοι εις το ύπαιθρον εις αυτοσχεδίους κατασκηνώσεις διότι φοβούνται μήπως επαναληφθούν οι σεισμοί και συμπληρώσουν την καταστροφήν».
ΤΟ ΒΕΛΟ
Η περιγραφή συνεχίζεται για το Βέλο: «Το χωρίον Βέλλο το οποίον επισκεπτόμεθα δεν έχει υποστεί μεγάλας ζημίας. Δύο κάτοικοι του χωρίου τούτου, τους οποίους ερώτησα με διεβεβαίωσαν ότι από τας 300 οικίας του μόνο 20 εβλάβησαν. Αυτό, άλλως τε, το αντιλαμβάνομαι και ο ίδιος. Εγύρισα όλο το χωριό και δεν ευρήκα κανένα ερειπωμένο σπίτι. Μερικών μόνο έχουν πέσει αι καπνοδόχοι, σε άλλα δε έχουν σχηματισθη ρωγμαί εις την στέγην. Δύο-τρία τα οποία ήσαν ετοιμόρροπα και προ των σεισμών κατέρρευσαν εν μέρει. Οι κάτοικοι του χωριού διαμένουν εις το ύπαιθρον, φοβούμενοι την επανάληψιν των σεισμών. Μία επιτροπή κατοίκων του Βέλλου επήρε χθες από την Κόρινθον σκηνάς και τρόφιμα. Δεν σκέπτονται να ζητήσουν άλλας βοηθείας».
Η ΝΕΡΑΝΤΖΑ
«Το χωρίον Νεράντζα,» συνεχίζει ο ανταποκριτής του ΕΘΝΟΥΣ, «πλησίον του Βέλλου, έπαθε τας μεγαλυτέρας ζημίας μετά το Βραχάτι. Και αι 80 οικίαι του έχουν γίνη ακατοίκητοι. Τα χωρία Χασάναγα (σημ. Βοχαϊκό) και Άσσος ευρισκόμενα εις την αυτήν περιφέρειαν έπαθαν και αυτά ζημίας εκ των σεισμών.
Παραδόξως δεν έχουν πάθη ζημίας αξίας λόγου τα χωρία Περιγιάλι και Λέχαιο ευρισκόμενα μεταξύ της Κορίνθου και του Βραχατίου. Φαίνεται ότι η λωρίς εκείνη του εδάφους είναι στερεά. Επίσης μεγάλας ζημίας δεν έχει πάθη και το χωρίον Εξαμήλιον το οποίο ευρίσκεται πλησίον της Παλαιάς Κορίνθου».
ΤΟ ΚΙΑΤΟ
Στη συνέχεια ο ανταποκριτής της εφημερίδας ΕΘΝΟΣ μετέβη στο Κιάτο από όπου γράφει: «Το Κιάτο έπαθε και αυτό μικράς ζημίας από τους σεισμούς είναι δε ο τελευταίος σταθμός της σεισμοπαθούς περιφερείας του Κορινθιακού Κόλπου. Διότι εις τα παραπέρα χωρία οι σεισμοί εγένοντο μόνο αισθητοί χωρίς να προξενήσουν ζημίας. Όλων των ανωτέρω χωρίων οι κάτοικοι είναι τρομοκρατημένοι και φοβούνται επανάληψιν των σεισμών. Μας εβεβαίωσαν ότι κάθε 24ωρο αισθάνονται περί τας 10-20 σεισμικάς δονήσεις» .
Γιώτα Χρ. Αθανασούλη
