Αρχιστράτηγε, 200 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την εθνική παλιγγενεσία. Η Ελλάδα μας μεγάλωσε από την 4η Φεβρουαρίου 1843 ημέρα που άφησες τα εγκόσμια και σήμερα η έκτασή της φτάνει τα 132.049 km2. Αυτός ο εθνικός χώρος αποκτήθηκε τμηματικά και κάθε σπιθαμή του ποτίσθηκε με το αίμα συνελλήνων. Τους ευγνωμονούμε.
Είναι ευκαιρία λοιπόν για έναν εθνικό αναστοχασμό. Στο εθνικό DNA ενυπάρχουν τα προτερήματα της φυλής μας και τα ελαττώματά μας. Αυτά που σε λίγα τετραγωνικά χιλιόμετρα έκτισαν οι πρόγονοί μας Παρθενώνες, ανέπτυξαν, τη φιλοσοφία, τις τέχνες και τα γράμματα τον 5ο αιώνα π.χ., τα οποία αποτελούν κτήμα ες αεί σε όλη την ανθρωπότητα. Τα δε ελαττώματά μας οδήγησαν σε εθνικές καταστροφές, εμφυλίους πολέμους, κρατικές πτωχεύσεις. Είναι τα ίδια ελαττώματα που σε οδήγησαν να πεις στην Ομιλία σου στην Πνύκα το Νοέμβριο του 1838 απευθυνόμενος στους νέους « εξ αιτίας της διχονοίας, μας έπεσε ηΤουρκιά επάνω μας και κοντέψαμε να χαθούμε και εις τους στερνούς επτά χρόνους δεν κατορθώσαμε μεγάλα πράγματα », αναφερόμενος στους 2 εμφύλιους στα χρόνια της Επανάστασης.
Η ιεραρχία των αξιών μας έχει γκριζάρει και οι προσπάθειες μας να τις πραγματοποιήσουμε δεν επιτυγχάνουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Θέλουμε να τις κάνουμε ξάστερες, κτήμα όλων των συνελλήνων , είναι πολύτιμο αυτό γιατί έτσι οι θεσμοί μας θα μπολιαστούν με αυτές και θα λειτουργούν εύρυθμα για το γενικό καλό. Οι φίλοι μας οι Γάλλοι λένε οι καλοί θεσμοί κάνουν καλούς ανθρώπους και οι καλοί άνθρωποι δημιουργούν καλούς θεσμούς.
Στην αδυναμία των θεσμών μας έρχεται να προστεθεί η πολυνομία, η επικάλυψη αρμοδιοτήτων, η γραφειοκρατία, η κακοδιοίκηση, η διαφθορά. Στο δημόσιο διάλογο ο ένας κατηγορεί τον άλλον, αδυνατούμε να συνεννοηθούμε με επάρκεια. Η καχυποψία αλλήλων και προς το Κράτος επικρατεί. Η φιλαρχία μας καθοδηγεί, η εχθρότητα μας κυριεύει, ο φθόνος μας εμψυχώνει, η ιδιοτέλεια είναι η πυξίδα μας, οι σκευωρίες μας περικλείουν. Όλα αυτά εμποδίζουν κάθε μεταρρύθμιση, καθηλώνουν τη Χώρα, αποτελούν την εικόνα που κάθε νέα γενιά την αντιγράφει και τη διαιωνίζει. Αν σε αυτά προστεθούν το βαρύ χρέος, τα ελλείμματα και το παθητικό εμπορικό ισοζύγιο το νέο ελληνικό κράτος βαδίζει με κλονισμένη πίστη και κατά καιρούς χάνει τον βηματισμό του. Τότε αναζητούμε την εγγύηση των ξένων για να εκκινήσουμε ξανά και ξανά τραυματισμένοι οικονομικά και εθνικά πληγωμένοι.
Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε την ελευθερία που με τόσες θυσίες μας προσφέρατε. Δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε για τη χρήση της και την προστασία της. Δεν μεριμνούμε, δεν προετοιμαζόμαστε επαρκώς, αδιαλείπτως και με θυσίες για να μην τη χάσουμε. Λιγοστεύουμε. Το 2050 θα είμαστε 9εκ, όταν ο γείτονας θα έχει ξεπεράσει τα 97εκ. Δεν συζητάμε χωρίς υστεροβουλία, με σοβαρότητα και χωρίς απωθημένα. Απουσιάζουν οι προτροπές του Κλεόβουλου του Ρόδιου « παν μέτρον άριστον» και «βία μηδέν πράττειν ». Η δε εσωτερική ελευθερία και η αυτοπειθαρχία όπως την ανέδειξε ο Πλάτωνας στους Νόμους « το νικάν εαυτόν πασών νικών πρώτη τε και αρίστη » δεν αποτελεί αντικείμενο μελέτης και εφαρμογής. Δεν αγαπάμε, όπως αρμόζει σε απογόνους των αρχαίων Ελλήνων, την πειθαρχία, την πρόνοια, την εσωτερικότητα, την άσκηση χορηγίας, την εφαρμογή και την τήρηση των νόμων, το σεβασμό στους θεσμούς, δεν βρίσκεται στο επιθυμητό σημείο ο σεβασμός στους γηραιότερους, δεν μεριμνούμε για τη γλώσσα μας, μη έχοντας κατά νου την παρακαταθήκη του εθνικού μας ποιητή Δ. Σολωμού « δεν έχω άλλο στο νου μου παρά ελευθερία και γλώσσα » ( συμπάθα με που το γράφω νεοελληνικά!, αλλά πάνε 40 χρόνια που τα αρχαία ελληνικά τα εξώσαμε από τα Γυμνάσια και τα Λύκεια). Μας πήρε πολλές δεκαετίες να κτίσουμε σχολεία μέχρι και το τελευταίο χωριό, ναι και στο δικό σου!, αλλά όταν τα ολοκληρώσαμε άδειασαν τα χωριά, έφυγε ο κόσμος για τις μεγάλες πόλεις και τώρα στέκονται ερειπωμένα περιμένοντας μάταια τους μαθητές. Η παιδεία μας αγκομαχάει, το εκπαιδευτικό σύστημα λειτουργεί υπέρ των διδασκόντων και όχι των διδασκομένων. Τα Πανεπιστήμια μας έχουν φυτρώσει σαν τα μανιτάρια. Κάθε πόλη και ένα Πανεπιστήμιο. Όχι η Αλωνίσταινα δεν έχει! Το δε Κράτος επιτρέπει την είσοδο στο Πανεπιστήμιο αρκεί οι μαθητές να έχουν γράψει 0,6 με άριστα το 20. Οι λήσταρχοι δεν σταμάτησαν με τη σφαγή στο Δήλεσι (1870). Ενεργούν στα Πανεπιστήμια, σε πόλεις και χωριά, επιτίθενται στις καρδιές των φοιτητών, προκαλούν το φόβο, την οργή και την απογοήτευση των πολιτών. Η βία κυριαρχεί στη σκέψη, στο λόγο, στις πράξεις. Η συνεχής βία φέρνει την απάθεια.
Οι φόροι αποτελούν πληγή για τα δημόσια οικονομικά, γεγονός που οδήγησε τον κερκυραίο ακαδημαϊκό Α.Μ. Ανδρεάδη στην διαπίστωση του « Στην Ελλάδα πληρώνουν φόρους μόνον οι αφελείς και οι αντιπολιτευόμενοι ». Το 5% των φορολογουμένων πληρώνει το 95% των φόρων. Με άλλα λόγια το 5% πληρώνει όσα και το 95%. Τα δάνεια της ανεξαρτησίας που λάβαμε – θυμάσαι – επιβάρυναν την οικονομία του νέου ελληνικού Κράτους στα χρόνια σου και συνέβαλλαν καθοριστικά στη χρεοκοπία (1893) και την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (1898). Χωρίς να διδαχθούμε από την εκατονταετή ταλαιπωρία μας το 1927 νέα λήψη δανείων από τους ξένους (ΚτΕ). Τα δάνεια των εθνικών λαθών (1922). Τώρα που σου γράφω ζούμε τα δάνεια της καλοπέρασης. Μάλιστα αντί να ντρεπόμαστε που ζητάμε νέα δανεικά, μετακυλώντας το πρόβλημα στις επόμενες γενεές, πανηγυρίζουμε που δανειζόμαστε με χαμηλά επιτόκια.
Το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας, της Επιδαύρου, θυμάσαι, γράφει « Ολοι οι Ελληνες εις όλα τα αξιώματα και τιμάς έχουσι το αυτό δικαίωμα, δοτήρ δε τούτων η αξιότης εκάστου ». Ελεγε προσφυώς ο Χαρίλαος Τρικούπης στον Ανδρέα Συγγρό « εν Ελλάδι χωρίς να πολιτεύεται τις ουδέν δύναται να πράξει, με όση και εάν έχει καλήν θέλησιν ». Ο Σπυρίδων Τρικούπης έγραφε το 1826 στον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο « Αλέξανδρε, στην Ελλάδα εάν πιστεύει κάποιος ότι μπορεί να κάνει κάτι περισσότερο από πασαλείμματα είναι πολύ γελασμένος ». Οι διαπιστώσεις τους, δυστυχώς, ισχύουν και σήμερα.
Ενώ τα κείμενα των ελλήνων φιλοσόφων και επιστημόνων διδάσκονται σε όλο τον κόσμο, ως προσφέροντες το πρωτόλειο στις επιστήμες και τη φιλοσοφία, εμείς αρκεστήκαμε στην αναφορά ότι είμαστε απόγονοί τους. Η επίκληση του αξιομνημόνευτου μεγαλείου της αρχαίας Ελλάδας χωρίς όμως σύνδεσή του και εφαρμογή του στο σήμερα, το οποίο θα φέρει νέα πρόοδο δεν αρκεί. Αναμέναμε ότι η επίκληση ήταν ικανός όρος για την ευημερία μας. Επιχειρούμε δε να οραματισθούμε το μέλλον μας χωρίς αναφορές στο παρελθόν και ότι αυτό συμβολίζει. Χάνουμε, κατά περιόδους, τα σημεία στήριξης και τότε έρχεται η διχόνοια, η αναποτελεσματικότητα, οι εθνικοί κίνδυνοι, η καταστροφή.
Εσείς προστρέξατε στην αρχαία γραμματεία, τον Αισχύλο με την παρότρυνσή του « Ω παίδες Ελλήνων, ελευθερούτε Πατρίδα… νυν υπέρ πάντων αγών», τα λόγια του Σωκράτη από τον Πλάτωνα « Μητρός τε και πατρός και των άλλων προγόνων απάντων τιμιώτερον και αγιώτερον εστίν Πατρίς » και στην ενθύμηση των αγώνων στη Σαλαμίνα, στο Μαραθώνα, στις Θερμοπύλες, στο Θεμιστοκλή, τον Μιλτιάδη, το Λεωνίδα. Είχατε χάσει την ελευθερία σας, αλλά όχι τη συνείδηση της καταγωγής σας. Ποιος ξεχνά την Προκήρυξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη στις 24 Φεβρουαρίου 1822, στο Γενικό Στρατηγείο του Ιασίου, με την οποία καλούσε τους Ελληνες σε Επανάσταση κάνοντας αναφορά σε αυτούς τους πρωταγωνιστές της ιστορίας μας.
Για την Ακρόπολη των Αθηνών και τους ναούς της έχω καλά νέα! Τη φροντίζουμε, όχι δίνοντας μολύβι στους Τούρκους όπως στις μάχες της Αθήνας, ώστε αυτοί να μην καταστρέψουν τους κίονες, αλλά κτίζοντας ένα Μουσείο εξαιρετικό και διεκδικούμε την επιστροφή των γλυπτών από το Βρετανικό Μουσείο που ο Τόμας Ελγιν αφαίρεσε, πολέμαγες την τουρκιά τότε, ο δε Λόρδος Βύρων – θυμάσαι – στα ποιήματά του στιγμάτισε την αήθη αυτή πράξη.
Ο Ανδριάντας σου, έργο του Λ. Σώχου στέκεται στην οδό Σταδίου, ξέρεις, εκεί που ήταν το σπίτι του Αλέξανδρου Κοντόσταυλου, τον στείλατε το 1826 να αγοράσει 2 φρεγάτες για τον Αγώνα του δυστυχούς τότε έθνους, αγόρασε 1 και με τα χρήματα της δεύτερης έκτισε το σπίτι και ταυτόχρονα αγόρασε μεγάλη έκταση στην Καρυστία. Οι Αθηναίοι όταν περνούσαν έξω από το σπίτι του φώναζαν « Κοντόσταυλε το σπίτι σου, εκ του μακρόθεν μοιάζει, τρικάταρτο Αμερικής, εξ ού αυτό πηγάζει! ». Ναι, βρήκε μιμητές. Και στις μέρες μας. Εχουν και αυτοί αγάπη για περίλαμπρα σπίτια.
Καπετάνιε,
Εμείς οι απόγονοί σας πρέπει σε κάθε δράση μας να επιμένουμε στα θετικά όχι να καθηλωνόμαστε από τα αρνητικά. Να ξεπερνάμε τα εμπόδια. Να τιθασεύουμε τα «εγώ». Να συνθέτουμε το μεγάλο «εμείς» που λέει ο Μακρυγιάννης. Οι άνθρωποι έρχονται και παρέρχονται. Η ιδέα μένει. Ο Ελληνισμός πρέπει να ζήσει και να ανθήσει όπως του αξίζει.
Η ελευθερία και η ανεξαρτησία δεν φτάνει να κατακτηθούν μια φορά. Χρειάζονται συνεχή αγώνα και απαιτούν πίστη, προθυμία για θυσίες και ομόνοια. Αυτό το χρέος μας το επιβάλλει η ιστορία και η παράδοσή μας. Μόνον το πάθος μας για την Ελλάδα μας αποτελεί τη σταθερά που θα μας οδηγήσει στην εθνική ασφάλεια και την κοινωνική ευημερία. Εσύ δίδαξες με το παράδειγμά σου την ώρα της μάχης και με τις διδαχές σου την ώρα της ειρήνης. Σε εμάς μένει να τιμάμε το παρελθόν και να μεριμνούμε για το μέλλον του Εθνους.
- Ο κ. Μανώλης Γ. Αντωνόπουλος είναι Δικηγόρος – DEA στο δημόσιο δίκαιο Παν. Rene Descartes ( PARIS V ) πτυχιούχος πολιτικών επιστημών.
Το άρθρο αφιερώνεται στη μνήμη του προπάππου του παππού μου Κοσμά που έλαβε «για τα προς την πατρίδα εκδουλεύσεις την προαγωγή του στον βαθμό του εκατόνταρχου». (Απόφαση υπ. αριθμ. 1865/1832 της Διοικητικής Επιτροπής της Ελλάδος).
