Για το θεμα των ημερών που δεν έιναι άλλο από τα όσα είπε η Σοφία Μπεκατώρου για τη σεξουαλική κακοποίηση που υπέστη, τοποθετήθηκε η Δικηγόρος, Πρόεδρος του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ), Σόνια Τάνταρου Κρίγγου, μιλώντας στο liberal.gr.
Η συνέντευξη που έδωσε στην Ευφροσύνη Παυλακούδη:
– Η ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου, με τις αποκαλύψεις της προσφάτως, ανέδειξε το τεράστιο ζήτημα της σεξουαλικής κακοποίησης, καθώς και της σιωπής γύρω από αυτήν. Πώς κρίνετε την πρωτοβουλία της να μιλήσει ανοιχτά για το εν λόγω ζήτημα; Θεωρείτε ότι οι δημόσιες τοποθετήσεις βοηθούν στην αντιμετώπιση του φαινομένου; Τις ενθαρρύνετε;
Οι περισσότερες γυναίκες που υφίστανται βία διστάζουν να μιλήσουν γι’ αυτό και να ζητήσουν βοήθεια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, να μην βρίσκουν άμεσα και την υποστήριξη που έχουν ανάγκη.
Αντιλαμβάνομαι ότι χρειάζεται πολύ κουράγιο για να μιλήσει κάποια γυναίκα για τη βία που υπέστη, γι’ αυτό πρέπει να είμαστε δίπλα της και να την ενθαρρύνουμε, αλλά κυρίως να την στηρίζουμε. Πρόκειται για υπέρβαση και οποιαδήποτε στιγμή και αν βρει τη δύναμη να το κάνει, είναι σημαντικό, ιδίως αν μιλώντας γι’ αυτό δημόσια μπορεί να βοηθήσει κι άλλες γυναίκες που ήρθαν αντιμέτωπες με τη βία, να βρουν τη δύναμη να ζητήσουν βοήθεια.
Θα ήταν πολύ σημαντικό οι γυναίκες που υφίστανται βία να έχουν όλες την δύναμη να μιλήσουν αμέσως για το γεγονός ή ακόμα πιο ιδανικά να μην υπάρχουν καν άτομα που ασκούν βία. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Χρειάζεται πολλή δύναμη για να μιλήσει κάποια γυναίκα για τη βία που υπέστη και εμείς πρέπει να είμαστε εκεί όταν εκείνη το αποφασίσει.
– Από την εμπειρία σας στο Κ.Ε.Θ.Ι., ποιες οι δυσκολίες των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης να μιλήσουν για την δυσάρεστη εμπειρία τους και αντιστοίχως να καταγγείλουν τα εν λόγω περιστατικά; Σιωπούν οι περισσότερες εντέλει σε σχέση με το παρελθόν ή μήπως όχι;
Πολλές γυναίκες διστάζουν να καταγγείλουν το γεγονός και οι λόγοι ποικίλλουν. Κυρίως φοβούνται τον στιγματισμό τους, ιδίως αν ο δράστης είναι γνωστό πρόσωπο και έχει κύρος. Ωστόσο, με την πάροδο των ετών «τα στόματα ανοίγουν». Ολοένα και περισσότερες γυναίκες αλλά και πρόσωπα του περίγυρου τους αποφασίζουν να πάρουν θέση έναντι στη βία, να ζητήσουν βοήθεια, να την καταγγείλουν. Πιστεύω ότι όλα αυτά τα χρόνια η ύπαρξη των υποστηρικτικών δομών έχει παίξει σημαντικό ρόλο στο να συζητάμε ως κοινωνία γι’ αυτά τα θέματα, αλλά και οι ίδιες οι γυναίκες που την υφίστανται.
– Στη περίπτωση της κυρίας Μπεκατώρου, στα κοινωνικά δίκτυα, έχουν δημιουργηθεί δύο ομάδες. Η πρώτη την επαινεί και η δεύτερη την κατακρίνει, φθάνοντας μάλιστα με χυδαίους χαρακτηρισμούς ακόμα και στο σημείο να υπαινίσσεται ότι το θύμα επιζητεί δημοσιότητα, αντί σεβασμού και ανάδειξης του θέματος. Πιστεύετε ότι η κοινωνία μας έχει ξεφύγει από τις νόρμες προηγούμενων δεκαετιών που κουκούλωναν το πρόβλημα και μάλιστα θεωρούσαν όνειδος τη καταγγελία; Έχουμε «τελειώσει», θεωρείτε, με τον στιγματισμό και τη δημόσια «διαπόμπευση» των θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης;
Οι καταγγελίες περιστατικών βίας κατά των γυναικών αυξάνονται. Ενδεικτικά, από τις 14/3/2020 μέχρι και τις 18/11/2020 τα 14 Συμβουλευτικά Κέντρα (ΣΚ) που λειτουργούν από το ΚΕΘΙ δέχθηκαν 1.623 περιστατικά βίας/πολλαπλών διακρίσεων. Η αύξηση των περιστατικών δεν μεταφράζεται ως αύξηση της βίας, αλλά ως αφύπνιση της κοινωνίας, η οποία αντιδρά στη βία.
Συντελείται πρόοδος στα θέματα αυτά, είμαστε μάρτυρες της. Δυστυχώς δεν έχουμε απαλλαγεί οριστικά ως κοινωνία από τη βία, ούτε όμως και από το victim blaming. Γι’ αυτό και οι δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του γενικού πληθυσμού συνεχίζονται.
– Τούτων λεχθέντων δεν είναι η πρώτη φορά που ένα περιστατικό σεξουαλικής κακοποίησης αποκτά δημοσιότητα. Πού βρισκόμαστε ως χώρα όσον αφορά το εν λόγω ζήτημα; Έχουμε αύξηση των περιστατικών ή μείωση του φαινομένου με βάση τα στοιχεία που ενδεχομένως διαθέτει το Κ.Ε.Θ.Ι.;
Δεν μπορούμε να έχουμε ακριβή εικόνα γιατί δεν καταγγέλλονται όλα τα περιστατικά βίας κατά των γυναικών. Πάντως, από τον Απρίλιο του 2012 μέχρι και τις 18.11.2020 περί τις 17.433 γυναίκες θύματα βίας/-ή και πολλαπλών διακρίσεων έχουν καταφύγει στα Συμβουλευτικά Κέντρα του ΚΕΘΙ. Τα ποσοτικά στοιχεία μας δείχνουν την διαρκή αύξηση των γυναικών που απευθύνονται στις υποστηρικτικές δομές όπου λαμβάνουν την στήριξη που χρειάζονται.
– Ποιες οι πρωτοβουλίες της Πολιτείας και ιδιαίτερα του Κ.Ε.Θ.Ι. για την αντιμετώπιση του φαινομένου;
Το νομοθετικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών είναι άρτιο και υπάρχουν και οι κατάλληλες δομές για την υποστήριξη τους. Το δίκτυο της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών απαρτίζεται από την 24ωρης λειτουργίας τηλεφωνική γραμμή 15900, τα 43 Συμβουλευτικά Κέντρα σε όλη την Ελλάδα και τους ξενώνες φιλοξενίας γυναικών θυμάτων βίας και των παιδιών τους.
Τα 14 Συμβουλευτικά Κέντρα λειτουργούν από το ΚΕΘΙ, το οποίο έχει και την επιστημονική εποπτεία των ΣΚ και των Ξενώνων. Τόσο κεντρικά, όσο και μέσα από τα ΣΚ πραγματοποιούνται συνεχείς δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του γενικού πληθυσμού, οι οποίες -κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, την αύξηση των καταγγελιών- αποδίδουν. Με κάθε τρόπο προσπαθούμε να ενθαρρύνουμε τα θύματα βίας να σπάσουν την σιωπή τους αλλά και να μάθουν για τις δυνατότητες στήριξης που έχουν
Παράλληλα, στο πλαίσιο της αποστολής μας αναπτύσσουμε διαρκώς συνέργειες με φορείς κρατικούς και μη, ενώ το ερευνητικό έργο του φορέα σε θέματα βίας είναι πλούσιο. Μάλιστα, μέσα στο 2021 θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα δύο μελετών μας με αντικείμενο τη βία κατά των γυναικών, που στόχο έχουν να ρίξουν λίγο περισσότερο φως σε άγνωστες πτυχές του φαινομένου αυτού.
Επίσης, θα ήθελα να σταθώ στις δράσεις μας και σε θέματα έμφυλης βίας σε έφηβες και εφήβους. Πρόσφατα εκδώσαμε Οδηγό για την εκπαιδευτική αξιοποίηση του βιβλίου «Ο κόσμος από την αρχή», που προέκυψε από τη συνεργασία μας με τη Unicef και έχει ως αφετηρία τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας, γνωστή ως «Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης». Σκοπός της είναι να θέσει προβληματισμούς αλλά και να αποτελέσει έναυσμα για συζήτηση μεταξύ των νέων σχετικά με την πρόληψη και την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, ενώ ο Οδηγός μπορεί να αξιοποιηθεί από όλους και όλες τους/τις εκπαιδευτικούς της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, που θέλουν να προβληματιστούν μαζί με τους μαθητές και τις μαθήτριες στα θέματα αυτά.
Τέλος, και πάλι στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με τη Unicef δημιουργήσαμε τρία βίντεο για τη συντροφική βία στις εφηβικές σχέσεις. Τα βίντεο αυτά απευθύνονται στο εφηβικό κοινό και περιλαμβάνουν πολλές πτυχές της συντροφικής έμφυλης βίας, όπως: απομόνωση από παρέες, εκδήλωση κτητικότητας και ζήλειας, άσκηση ελέγχου, κ.ά. Στόχος είναι να βοηθήσουμε τα νέα παιδιά να αναγνωρίσουν τα παραπάνω ως άσκηση βίας, αλλά και να τους δώσουμε την ευκαιρία να δουν υπό ένα νέο πρίσμα τις σχέσεις τους .
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω και να θυμίσω ότι καμία γυναίκα δεν είναι μόνη και δεν είναι η μόνη. Είμαστε εδώ για να την ενθαρρύνουμε να σπάσει την σιωπή της και να της παρέχουμε την στήριξη που θα χρειαστεί.
